Marvel Comics Yazıları

Modern Türkçe Spider-Man Okuma Listesi

Türkçe Çizgi Roman Okuma Önerileri adındaki yazı dizimiz “hız kesmeden” kaldığı yerden devam ediyor(!) Daha önce Daredevil, Captain America, Star Wars ve X-Men çizgi romanlarını ele aldığımız bu konseptte bugün mahallemizin dost canlısı komşusu Örümcek Adam’ın çizgi romanlarından bahsedeceğiz.

Örümcek Adam tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de epey popüler bir karakter, dolayısıyla kendisinin yayımlanmış Türkçe çizgi roman sayısı da bir hayli fazla. Hal böyle olunca tıpkı X-Men’de olduğu gibi tek bir yazıda Türkçe Örümcek Adam çizgi romanlarına yer vermek çok mümkün değil.

Bu sebeple bu yazıda Örümcek Adam’ın modern dönemde çıkan ve kendi arasında bir okuma sırası bulunan çizgi romanları yer alacak.

Çizgi romanlara geçmeden önce bir şeye daha değinmem gerekiyor. Daha önceki listelerimizde çizerleri tek tek listeliyorduk, ancak Spider-Man serilerinde çok sayıda çizer bir arada çalıştığı için listeyi okunabilir tutmak amacıyla bunu yapamıyoruz. Merak ederseniz serilerin adlarından yola çıkarak çizerlerini araştırabilirsiniz.

Amazing Spider-Man

Yazar: Dan Slott

Cilt Sayısı: 32

İçerdiği Sayılar: Amazing Spider-Man #546-700

Listemizin ilk sırasında Amazing Spider Man serisi yer alıyor. Dan Slott’ın kaleme aldığı bu seri toplamda yüz elli beş sayı ve otuz iki ciltten oluşuyor.

Dan Slott ismi modern Örümcek Adam çizgi romanları için oldukça önemli çünkü bu çizgi romanların büyük bir kısmı kendisinin yazdığı eserler. Çoğu Örümcek Adam hayranının kalbini kıran ve halen nefretle anılan One More Day çizgi romanı ile sona eren J. M. Straczynski döneminden sonra Örümcek Adam yazarlık koltuğuna Dan Slott geçiyor ve kendisi çocukluk hayali olan Örümcek Adam çizgi romanlarını yazma şansını elde edince bu koltuğu on yıl boyunca bırakmıyor. Bu yazıda yer alan çizgi romanlar arasında Örümcek Adam’ın ana hikaye kurgusunu oluşturan serilerden birisi hariç tamamı Dan Slott imzası taşıyor.

Amazing Spider-Man serisine dönecek olursak, seri gerçekten çok uzun. Otuz ikinci cildiyle final yapmış bir seriden bahsediyoruz ki bugün toplasanız kendisine ait yayımlanmış toplamda otuz iki cilt Türkçe çizgi romanı olmayan bir sürü süper kahraman var. Örümcek Adam’ınsa tek bir serisi otuz iki cilt!

Bu uzun seri Brand New Day (2008-2010) ve Big Time (2011-2013) gibi iki önemli dönemi kapsıyor ve beş yıla yayılıyor. Modern Örümcek Adam okuma önerileri yapan pek çok yabancı kaynak, Brand New Day ve Big Time dönemleri için ayrı başlıklar açıyor ama bahsettiğimiz Amazing Spider-Man serisi bu iki dönemi de içerdiği için bu yazıda ayrı başlıklar açıp kafa karıştırmaya gerek yok.

Böyle bir serinin de böyle bir yazıda kısa bir incelemesini yapmak, konusuna değinmek çok mümkün değil; bu ancak başka bir yazının konusu olabilir. Fakat Türkçe Örümcek Adam çizgi romanlarını okumak istiyorsanız sizin için çok uygun bir başlangıç noktası olduğunu söyleyebilirim.

Ek olarak naçizane bir tavsiye: Girişte de dediğim gibi Örümcek Adam Türkiye’de sevilen bir karakter. Dolayısıyla çizgi romanlarına olan ilgi de diğer karakterlere göre daha fazla. Bu yüzden Amazing Spider-Man serisinin ciltleri bir süre sonra tükeniyor ve yeni baskısı yapılana kadar beklemek zorunda kalıyorsunuz. Şu an internette bakınsanız serinin ilk ciltlerinin stokta olmadığını görebilirsiniz. Yarın öbür gün bu ciltler tekrar basılsa bu sefer de büyük ihtimalle serinin son ciltleri stokta olmayacak. Demem o ki eğer bu seriye başlayacaksanız eksik ciltleriniz olsa bile illa sırayla alayım diye düşünmeyin, alabildiğinizi alın. Eksiklerinizi sonra tamamlarsınız.

Astonishing Spider-Man & Wolverine

Yazar: Jason Aaron

Çizer: Adam Kubert

Sayfa Sayısı: 160

İçerdiği Sayılar: Astonishing Spider-Man & Wolverine #1-6

Açıkçası bu yazıyı hazırlarken ekleyip eklememe konusunda çok arada kaldığım bazı çizgi romanlar oldu. Yazının gecikmesinin bir sebebi de bu kararsızlığımdı sanırım. Astonishing Spider-Man & Wolverine de bu çizgi romanlardan biri.

Jason Aaron tarafından yazılıp Adam Kubert tarafından çizilen bu çizgi roman, Örümcek Adam okuma önerileri yapan pek çok yabancı kaynakta Dan Slott’ın Big Time döneminden hemen önceye konuluyor. Fakat okuma sırasında yer alsa da sürekliliğin dışında değerlendiriliyor ya da yazar tarafından “Sürekliliğin neresinde olduğundan emin değilim” tarzı bir not düşülerek paylaşılıyor.

Bu yazıda yer alan Amazing Spider-Man, Superior Spider-Man, Yeni Amazing Spider-Man gibi ana Örümcek Adam kurgusunu oluşturan ve mutlaka okunması gereken serilerin aksine Astonishing Spider-Man & Wolverine’in modern Örümcek Adam çizgi romanlarını okumak isteyenler için okunması şart bir çizgi roman olduğunu düşünmüyorum. Ama çeşitli yabancı kaynaklarda gördüğüm ve Marmara Çizgi de bunu Türkçe olarak bastığı için yazıda yer vermeye karar verdim.

Her ne kadar süreklilik dışı olarak değerlendirilse de iki sevilen karakterin bir araya geldiği ve başarılı bir yazarın kaleme aldığı bu çizgi roman Örümcek Adam ve Wolverine sevenler için ilgi çekici bir çizgi roman olabilir.

Avenging Spider-Man (+Omega Efekti)

Yazar: Zeb Wells, Christopher Yost, Mark Waid, Kathryn Immonen, Kelly Sue Deconnick, Shane Davis, Aaron Kuder, Cullen Bunn (Avenging Spider-Man) / Greg Rucka (Omega Efekti)

İçerdiği Sayılar: Avenging Spider-Man #1-15, Avenging Spider-Man Annual (2012) #1, Spider-Man vs. Vampires #1

Fasikül Sayısı: 7

Avenging Spider-Man, Dan Slott’ın yazarlık döneminde Big Time dönemi sonrasında çıkmaya başlayan Örümcek Adam’ın başrolde olduğu ikinci seri. Serinin temel mantığı Örümcek Adam’ın Marvel evreninden tanıdığımız başka karakterlerle bir olup beraber maceralara atılması. Ortalama olarak 2-3 sayının bir araya getirilerek basıldığı bu seri cilt formatında değil fasikül olarak yayınlanıyor.

Açıkçası Avenging Spider-Man bana kalırsa Türkçe Örümcek Adam okumak isteyenler için çok önemli, mutlaka okunması gereken bir seri değil. Çünkü kendi okuduğum kadarıyla ana Örümcek Adam hikayesine çok somut bir katkısı yok. Bu seri daha çok kafa dağıtmak, eğlenmek için okunabilecek bir seri ve asıl odak noktası ana Örümcek Adam kurgusuna katkı sağlamaktan çok ilk paragrafta dediğim gibi Örümcek Adam’ı diğer tanıdık karakterlerle bir araya getirmek. Fakat pek çok kaynak Modern Örümcek Adam okuma önerilerine bu seriyi de dahil ettiği için ben de ekleme kararı aldım.

Avenging Spider-Man serisi 2011-2013 yılları arasında yayınlanıyor ve yirmi ikinci sayısıyla final yapıyor. Şu ana kadar Türkçe olarak serinin yedi fasikülü basıldı. Bu fasiküllerde Avenging Spider-Man’in on beş sayısına yer verildi, geriye kalan sayılarsa Superior Spider-Man döneminde geçtiği için Superior Spider-Man Team-Up serisinde yer aldı.

Peki başlıkta parantez içinde yazdığım Omega Efekti? Omega Efekti, Marmara Çizgi’nin Örümcek Adam çizgi romanlarında one-shot kategorisinde değerlendirdiği bir çizgi roman. Örümcek Adam’ın Daredevil ve Punisher ile birlikte yer aldığı bu çizgi roman Avenging Spider-Man serisinin altıncı sayısını içeriyor. Dolayısıyla Türkçe Avenging Spider-Man serisinden ayrı kategorize edilip basılmış olsa da, aslında Omega Efekti çizgi romanı Avenging Spider-Man serisine dahil.

Superior Spider-Man

Yazar: Dan Slott

Cilt Sayısı: 6

İçerdiği Sayılar: Superior Spider-Man #1-31

Amazing Spider-Man serisinin 700. sayısından sonra hikayemiz Superior Spider-Man serisi ile devam ediyor. Doğruyu söylemek gerekirse bu serinin konusu doğrudan The Amazing Spider-Man serisinin finaliyle alakalı olduğu için şu an bu seriden nasıl bahsedeceğim biraz kararsız kaldım. Bahsettiğim final yayınlandığı zaman çok ses getirmişti ve Amazing Spider-Man’i takip etmeseniz dahi bu finalden haberdarsınızdır diye düşünüyorum ama ben yine de uyarımı yapayım. “Yahu kardeşim ben otuz iki cildi boşuna mı okuyacağım, bana sonunda ne olacağını neden söyleyeceksin?!” diyorsanız Superior Spider-Man serisi ile alakalı paragrafları okumadan geçin. Gerçi hoş Marmara Çizgi daha Amazing Spider-Man serisi tamamlanmadan Superior Spider-Man’i bastı, bitirdi bile ama olsun :D

Amazing Spider-Man’in 700. sayısında yıllardır kanserle mücadele etmekte olan Dr. Octopus, son bir şeytani plan hazırlayarak Peter Parker ile bedenlerini değiştirmişti. Planının başarıya ulaşmasıyla birlikte Peter, Octopus’un hasta bedeni içinde hapis olup ölürken Octopus Peter’ın bedeni içinde yeni Spider-Man olmuştu. Üstelik bu takasla birlikte Octopus, Peter’ın hafızasına da sahip olmuş ve bu zamana kadar Peter’ın yaşadığı, gördüğü her şeyi biliyor hale gelmişti.

Peter Parker’ın bedenine geçince Parker’ın çoğu zaman kendini dizginlediğini ve gücünün tamamını kullanmadığını gören Octopus, bu güçlerin tamamını kullanarak eskisinden daha iyi, daha güçlü, daha “üstün” bir Örümcek Adam olabileceğini görüyor ve “Superior Spider-Man” olarak Örümcek Adamlık kariyerine başlıyor.

Tabi en sevdikleri süper kahramanın ölmesi ve hatta baş düşmanının onun yerini alması pek çok Örümcek Adam hayranını kızdırmıştı. Yazar Dan Slott bu finalden sonra ölüm tehditleri almış, çizgi romanı klozete atarak tepki gösterenler olmuştu. Ben Örümcek Adam’a bu derece duygusal ve “tutucu” bakmadığım için bu farklı konsept benim için rahatsız edici değil ama sizin karaktere bakış açınızı bilemem. Başlarda bu kadar tu kaka edilen serinin ilerledikçe daha olumlu yorumlar aldığını ve beğenildiğini de söyleyebiliriz. Dolayısıyla ön yargıyla yaklaşmazsanız keyif alabileceğiniz bir seri olduğunu düşünüyorum.

Superior Spider-Man serisi AltEvren’de daha önce ele alınan bir seri. Bu seriyle ilgili Berk’in yorumlarını okumak isterseniz aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz:

Superior Spider-Man #1

Superior Spider-Man Bitti, Yeniden Amazing Spider-Man!

Superior Spider-Man Team-Up (+Ahtapotun Kolları)

Yazar: Christopher Yost, Kevin Shinick

Fasikül Sayısı: 8

İçerdiği Sayılar: Superior Spider-Man Team Up #1-12, Avenging Spider-Man #16-22

Superior Spider-Man Team-Up serisi için Avenging Spider-Man serisinin Superior Spider-Man dönemindeki versiyonu diyebiliriz. Zaten Türkçe olarak basılan Superior Spider-Man serisinin içerdiği sayılardan bazıları, bu dönemde yayınlanan Avenging Spider-Man serisine ait. Karışıklık olmaması açısından Marmara Çizgi bu sayıları da Superior Spider-Man Team-Up serisine dahil etmiş.

Tıpkı Avenging Spider-Man başlığında olduğu gibi bu başlıkta da bir parantez var. Ahtapotun Kolları çizgi romanı da Omega Efekti gibi one-shot olarak da değerlendirilebilen bir çizgi roman. Superior Spider-Man’in yanında Hulk ve orijinal X-Men beşlisinin yer aldığı bu çizgi romandan Türkçe X-Men Okuma Önerileri – 2‘de değinmiştik. Tekrara düşmemek için sizleri o yazıya yönlendiriyorum.

Yeni Amazing Spider-Man

Yazar: Dan Slott

Cilt Sayısı: 5

İçerdiği Sayılar: Amazing Spider-Man (2014) #1-20.1

Superior Spider-Man serisinin sonlanmasıyla birlikte Spider-Man serisi de normale dönüyor ve Amazing Spider-Man vol. 3 olarak da adlandırılan, Türkiye’de Yeni Amazing Spider-Man olarak sunulan bu seri başlıyor.

Peter’ın kendi bedenine kavuşmasıyla başlayan bu seride yeni düşmanlarla tanışıyor, çokluevrenlerden gelen farklı Örümcek Adamları görüyoruz. Spider-Man: Into the Spider-Verse filmini izleyenler çokluevrenlerden gelen farklı Örümcek Adamların birlikte olduğu bir konsepte zaten aşinalardır, bu yüzden Örümcek Evreni konseptini de seveceklerini düşünüyorum. Yine Dan Slott’ın yazdığı bu seri yirmi sekiz sayı sürüyor ve beş ciltte sonlanıyor.


Yeni Amazing Spider-Man serisi ile birlikte Dan Slott dönemi çizgi romanlarından Türkçe’ye çevrilmiş olanları bitiriyoruz. Normalde bu yirmi sekiz sayı süren Amazing Spider-Man vol. 3 serisinden sonra yine Dan Slott tarafından yazılan Amazing Spider-Man vol. 4 serisi geliyor. 2015-2018 yıllarını kapsayan bu serinin son sayısı ile birlikte Dan Slott’ın yazarlık dönemi bitiyor ve Örümcek Adam çizgi romanlarında yeni bir dönem başlıyor. Fakat bu seri henüz Türkçe’ye çevrilmediği için bu yazıda da yer almıyor. İleride çevirilip basılır mı bilmiyorum, eğer Marmara Çizgi Amazing Spider-Man vol. 4’ü de Türkçe’ye kazandırırsa yazıyı güncellerim.

Amazing Spider-Man Vol. 5

Yazar: Nick Spencer

Çizer: Ryan Ottley, Humberto Ramos

Cilt Sayısı: 3*

İçerdiği Sayılar: Amazing Spider-Man (2018) #1-15*

10 yıllık Dan Slott döneminden sonra Örümcek Adam yazarlığını Nick Spencer devralıyor. 2018 yılında başlayan Amazing Spider-Man vol. 5 serisinin Türkçe olarak şu an sadece tek cildi bulunuyor. Muhtemelen Marmara Çizgi diğer tamamlanmamış Örümcek Adam serilerini tamamladıktan sonra bu seriye devam edecektir.

Nick Spencer daha önce Captain America: Sam Wilson, Captain America: Steve Rogers gibi serilerden ve Secret Empire eventinden tanıdığımız bir yazar. Spencer’ın Örümcek Adam’ını okumadan önce yazarlığı hakkında az çok bir fikir sahibi olmak isterseniz kendisinin yazdığı bu serilerin incelemelerini okuyabilirsiniz:

Captain America: Sam Wilson #1-21

Captain America: Steve Rogers #1-3

Secret Empire #0-10

Secret Empire (Marvel Tarihi)


Modern dönem Türkçe Örümcek Adam okuma önerilerimiz bu şekildeydi. Yazının sonunda hakkında konuştuğumuz bu çizgi romanların bir okuma sırası yer alıyor. Bu okuma sırasına geçmeden önce değinmek istediğim birkaç konu var.

Yazı içerisinde açıkladığım gibi, başlangıçta bu yazıda sadece Amazing Spider-Man, Superior Spider-Man, Yeni Amazing Spider-Man ve Amazing Spider-Man Vol. 5 serilerine yer vermeyi düşünüyordum fakat sonrasında Astonishing Spider-Man & Wolverine, Avenging Spider-Man ve Superior Spider-Man Team-Up çizgi romanlarının yabancı kaynaklarda okuma sırasına dahil edildiğini görünce eklemeye karar verdim. Benim şahsi görüşüm sonradan eklediğim bu çizgi romanların Türkçe Örümcek Adam takip etmek isteyenler için çok şart olmadığı yönünde. Türkiye’de çizgi roman okumak her geçen gün daha da pahalılaşan bir hobi ve bu yazıda yer alan her çizgi romanı almak herkes için çok mümkün olmayabilir. Ya da Örümcek Adam’ın ana hikaye kurgusunu anlatmayan çizgi romanları okumak istemeyenler olabilir. Bu sebeple okuma sırasındaki çizgi romanlar arasında bir ayrım yapmaya karar verdim.

Okuma sırasında bold ile yazılan çizgi romanlar, birincil önem derecesinde olan ve mutlaka okumanız gereken çizgi romanlar. Farkettiyseniz bu çizgi romanlar Örümcek Adam’ın yayınlandığı dönemki ana serileri, dolayısıyla modern dönem Türkçe Örümcek Adam külliyatına hakim olmak istiyorsanız bunları es geçme şansınız pek yok. Normal yazılan çizgi romanlarsa bana göre ikincil önem derecesine sahip olan ve okumasanız çok bir şey kaybedeceğinizi düşünmediğim çizgi romanlar.

Diğer değinmek istediğim konuya gelirsek, yine yazıda daha önce belirttiğim gibi, ben bu yazıları hazırlarken internetteki pek çok -çoğunlukla yabancı- kaynaktan araştırma yapıyorum. Bu kaynaklarda yer alan okuma sıralarına göre Türkçe okuma sıralarını düzenliyorum fakat yurtdışında çizgi romanların yayın formatıyla Türkiye’deki yayın formatı farklı. Yurtdışında çizgi romanlar fasikül fasikül tek sayı halinde çıkarken, Türkiye’de çizgi romanlar birkaç sayının bir araya getirilmesiyle yayınlanıyor. Çoğu cilt formatında çıkan Türkçe çizgi romanlar arasında da zaman zaman fasikül olarak çıkan çizgi romanlar olsa bile bu fasiküllerde de yine cilt mantığında olduğu gibi bir – iki sayı bir araya getiriliyor -ki bunun örneğini bu yazıdaki Avenging Spider-Man ve Superior Spider-Man Team-Up serilerinde görebilirsiniz.

Bu sebeple yabancı kaynaklardaki okuma sırasını Türkçe çizgi romanlar için birebir aynı şekilde hazırlamak bazen mümkün olmuyor. Örnek vermem gerekirse;

Superior Spider-Man Team-Up #9-10

Superior Spider-Man #27-29

Superior Spider-Man Annual #2

Superior Spider-Man Team-Up #11

Superior Spider-Man #30-31

Superior Spider-Man Team-Up #12

Yukarıdaki okuma sırası yabancı kaynaklarda yer alan okuma sırası. Fakat kırmızı renkle yazılan çizgi romanlar Türkçe Superior Spider-Man serisinin altıncı cildinde toplandığı için; Superior Spider-Man’in 27. sayısından önce arka arkaya okunması gereken Superior Spider-Man Team-Up’ın 9. ve 10. sayılarından 9. sayı Türkçe Superior Spider-Man Team-Up serisinin yedinci fasikülünde, 10. sayısı da sekizinci fasikülünde olup birbirinden ayrıldığı için bu sıraya harfiyen uygun bir Türkçe okuma sırası oluşturmak imkansız.

Ben de okuma sırasında böyle farklılıkların yer aldığı yerlerde Türkçe yayın sırasına göre bana en mantıklı gelen sırayı oluşturdum. Eğer sağlama almak açısından başka kaynaklardan teyit ettiğinizde farklılık görürseniz, sebebi bu durum.

Lafı çok uzatıp sizi sıkmışım gibi hissediyorum ama bu konulara değinmem gerekiyordu. Şimdi gerekli açıklamaları yaptığıma göre sizi Modern Türkçe Spider-Man Okuma Listesi ile baş başa bırakabilirim. İyi okumalar :)