Görebildiğim kadarıyla Türk çizgi roman okurluğu içinde dijital çizgi romanlara karşı fazla bir ilgi / merak yok. Hatta, e-kitaplara karşı (yavaş yavaş kırılmaya başlamış olan) düşmanlığın bir kısmı, dijital çizgi roman fikrine de biraz yansıyor.
Açıkçası, dijital çizgi roman fikri konusunda, ben de öyle fazlasıyla hevesli, fazlasıyla “dijitalci” bir durumda değilim. Fakat gerek okuduğum yazılardan, gerek çeşitli sohbetlerden, dijital çizgi roman konusundaki ilgisizliğimizin, biraz da bu çizgi roman tarzını tam anlamamızdan kaynaklandığını düşünüyorum – çünkü dijital çizgi roman, sadece çizgi romanları basılı olarak almamak, internet üzerinden, bilgisayardan, tabletten okumakla sınırlı bir fenomen değil.
“Çizgi romanda dijitalleşme” dediğimiz olgunun, kesin ve net olarak birbirinden ayrılmamasına karşın, bana sorarsanız dört farklı boyutu var, ve 21. yüzyılda çizgi roman okuyan biri için, bu boyutların hepsi konusunda ufak da olsa bir fikir sahibi olmak, kesinlikle gerekli.
Birinci olarak, “dijital çizgi roman” kavramı, elbette bildiğimiz çizgi romanların dijital platformlarına aktarılması anlamına geliyor. Normal şartlarda ABD ve Kanada’da yaşamayan insanlar, iPad’ler ve benzeri cihazlar sayesinde, legal olarak ulaşamayacakları çizgi romanlara ulaşma şansı elde ediyorlar, ve Marvel ile DC’nin bu işe verdiği öneme bakılırsa, dijitalleşmenin bu birinci aşaması, önümüzdeki yıllarda çok daha ciddi seviyelere ulaşacak.
İkinci olarak, çizgi romanların dijitalleşmesi, büyük şirketlerde iş bulamayan (ve/veya iş aramayan) ciddi bir kesimin yeteneklerini internet alemine taşımasına yol açıyor, ki bu da, “Webcomics” adı altında yepyeni bir alt-türün oluşmasına yol açıyor. Bağımsız çizgi romanlar için, internet yepyeni bir paylaşım alanı haline geliyor.
Bana kalırsa bundan çok daha önemli üçüncü bir boyut olarak, internetteki bu paylaşım imkanı, çizgi romanın kağıt ve kalem sınırlamasının çok dışına çıkmasına yol açıyor. Bilgisayar dünyasının sınırsızlığı, potansiyeli zaten çok çok az araştırılmış çizgi roman sanatının ufkunu katlıyor, ve fikir – hikaye – çizim gibi unsurların da dışında bir yaratıcılığa olanak sağlıyor.
Ve son olarak, biraz dijitalleşmenin dışında bir trend olsa da, her şeyin elektronik ortama aktarılmasından rahatsız olan bir grup sanatçı, dijital olarak yeniden yaratılamayacak eserler yaratmaya, çizgi roman sanatının sınırını, elektronik ortamların dışında aramaya çalışıyor. Bir başka deyişle, çizgi romanların dijitalleşmesine karşı olanlar bile, bu trend’e bir karşılık olarak, yeni tarzlar, formatlar ortaya çıkarıyorlar.
Önümüzdeki günlerde, bu konu ile ilgili çeşitli yazıları siteye ekleyeceğim. Bu yazıların sayısından dolayı takip etmek biraz zor olabilir, fakat tüm yazılar bittikten sonra, okumanızı kolaylaştıracak bir liste de Özel Dosyalar altında sitemize eklenecek.