Her sene olduğu gibi, bu sene de çizgi roman dünyasının en prestijli ödülleri arasında yer alan Eisner Ödülleri sahiplerine dağıtıldı. Diğer yıllardan farklı olarak, dijital ortamda düzenlenen San Diego Comic Con’un bir parçası olarak verilen ödüller, bu açıdan diğer yıllara göre biraz daha arka planda kalmış oldu.
Üstelik, bu sene ödüller etrafında ciddi bir skandal da yaşandı.
Dilerseniz, önce bu skandalın arka planına biraz göz atıp, sonra bu senenin biraz “sönük” geçen ödüllerine kısaca değinelim.
Oylama Sıkıntıları
Eisner Ödülleri, endüstri içinde çalışan kişilerin online olarak verdikleri oylar ile belirleniyor.
Bu sene, oy verilen sitede ciddi bir güvenlik açığı yaşandı.
Kullanıcılar, sisteme giriş yapmadan diğer kullanıcıların hesap bilgilerini görüntüleyebilme, hatta onların oylarını değiştirebilme gibi özelliklere sahip olduklarını fark ettiler. Bir anormallik olduğunu kabul eden yetkililer, bu bilgiler ortaya çıktıktan sonra oy verme sistemini kapattı, sonra oylama yeniden yapıldı.
Ancak bu ikinci oylamanın doğası ve ödüllerin tam olarak nasıl seçildiği şeffaf bir şekilde paylaşılmadı.
Sık paylaşılan bir görseli ben de ekleyeyim: Çizgi roman dünyasının Oscarları olarak görülen ödülün oy verme sayfası. Her şeyden çok Comic Sans başlığı ve kendi isimlerinin yanlış yazıldığı bölüm ile dikkat çekiyor:
Sürecin ilerleyen boyutlarında, bu olayın yönetilme şekli konusunda yeni soru işaretleri de yaratıldı. İnsanların – sistemdeki hata nedeniyle – ne olduğunu anlayamayıp birbirlerinin oylarını değiştirdikleri bir oy verme döneminin ardından, oylama kapatıldı, yeniden açıldı ve yönetici kurul iki oylamada sonuçların birebir aynı olduğunu iddia etti.
Ancak, oylamanın ikinci fazına katılmayan kullanıcılar bile, “Tekrar oy verdikleri için” teşekkür edilen ve sonuçların değişmediğini açıklayan bir e-posta aldı.
Özetle, Eisner Ödülleri’nin verilme sürecini yöneten kişiler bu sene işi epey ellerine yüzlerine bulaştırmış oldu. Sonuçlar ve oylama sürecinde yaşananlar konusunda da saydam olmamayı tercih ettikleri için, bu sene ödüllerin gerçekten hakeden kişilere gittiğini ummaktan başka, yapacak pek bir şey yok.
Bu konu ilginizi çektiyse, daha detaylı bir makale için bu yazı faydalı olabilir.
Benim için, bütün bunlar bu ödüllerin anlamsız doğasını güçlendiren detaylar olmaktan ibaret, ama bu tarz listelere bakmak her zaman keyifli, o yüzden karşınızda, 2020 Eisner Ödülleri!
2020 Ödüllerine Genel Bakış
2020 yılında ödül kazanan isimlere baktığımızda, “çeşitlilik” temasının öne çıktığını söylememiz mümkün. Hem bireysel, hem de eser odaklı ödüllerde bu durum dikkat çekiyor.
Yayınevi ve eser olarak, son yıllarda olduğu gibi, bir veya iki yayınevinin tüm ödüllere damga vurması gibi bir durum çok yok. Image Comics yine ön planda, keza First Second ve Berger Books etiketiyle Dark Horse birden fazla ödül kazanan yayınevleri arasında.
Eser ve isim olarak da Laura Dean Keeps Breaking Up with Me ile bu eserin yazarı Mariko Tamaki dikkat çekiyor.
Peki ya Marvel ve DC?
Biliyorsunuz, son yıllarda Eisner Ödülleri’nin Marvel ve DC ile biraz daha içli dışlı olması gibi bir durum vardı. Bu yayınevlerinden çıkan eserler de ödüller alıyor, hatta Mister Miracle örneğinde olduğu gibi ödüllere gerçek anlamda damga vurabiliyordu.
Bu sene, En İyi Renklendirme alanında ödül alan Dave Stewart’ın Image ve Dark Horse’un yanı sıra Marvel’a da iş yapmış olması gerçeği dışında Marvel’a giden bir ödül yok.
Aynı şekilde, En İyi Yazar ödülünü alan Mariko Tamaki’nin kaleme aldığı eserlerden bir tanesi DC Comics’in Harley Quinn: Breaking Glass; ama onun dışında DC de herhangi bir ödül kazanabilmiş değil.
Bu doğrultuda, ana akımdan biraz uzak bir yıl geçirmiş durumdayız. Dilerseniz, kazananlara göz atıp, bu durumu detaylı olarak görelim.
Kazananlar
En İyi Kısa Hikaye: “Hot Comb” (Ebony Flowers – Drawn and Quarterly)
En İyi Tek Sayı (Single Issue / One Shot) – Our Favorite Thing Is My Favorite Thing Is Monsters (Emil Ferris – Fantagraphics)
Bu bence adaylar açıklandıktan sonra çok soru işareti olmayan bir seçimdi. My Favorite Thing is Monsters 2018’de ödülleri silip süpürmüştü, burada da benzer bir durum olması kaçınılmaz gibiydi.
Aşağıdan My Favorite Thing is Monsters hakkında çektiğimiz podcast bölümünü dinleyebilirsiniz:
Listen to “48 – My Favorite Thing is Monsters” on Spreaker.En İyi Devam Eden Seri – Bitter Root (Chuck Brown – Sanford Green, Image Comics)
Immortal Hulk bu sene de ödülü kaçırdı, aynı zamanda yine Marvel’dan Daredevil ve DC’den The Dreaming de önemli adaylardı. Image ise Bitter Root, Criminal ve Crowded serileriyle en çok adayı olan yayıneviydi ve ödül onlara gitti.
En İyi Kısa Seri – Little Bird (Darcy Von Poelgeest – Image Comics)
En İyi Kısa Seri kategorisinde bu sene kazananın Marvel veya DC’den çıkması beni şaşırtmazdı, bu konuda daha detaylı yorumlar için aşağıdaki podcast bölümümüzü dinleyebilirsiniz.
Listen to “27 – Mini Serilerin Geri Dönüşü ve 2020’lere Girerken Okumanız Gereken Mini Seriler” on Spreaker.Ama açıkçası bu kategoriyi tam anlayarak yorum yaptığımı söylemem de mümkün değil – Descender’ın devamı olarak piyasaya çıkan Ascender serisinin bir mini – seri olduğunu ilk kez burada duydum, zannediyorum pek çok çizgi roman okuru da benimle aynı fikirde. O yüzden bu sene bu kategoriyi çok ciddiye alamıyorum.
En İyi Yeni Seri – Invisible Kingdom (G. Willow Wilson, Christian Ward – Dark Horse)
Bu kategoride, bu sene adaylar şu şekildeydi:
- Doctor Doom (Marvel)
- Invisible Kingdom (Dark Horse)
- Once & Future (Boom!)
- Something is Killing the Children (Boom!)
- Undiscovered County (Image)
Dürüst konuşmak gerekirse, bence bu sene ödüllerin en heyecan verici kategorisi olması gereken bu kategoride adaylar biraz zayıftı. Bunların hepsi iyi ve keyifli seriler, ancak “Yılın En İyi Yeni Serisi” denilince akla gelen beklentileri karşılıyorlar mı, bundan çok emin değilim. Çoğu için detaylı incelemeler yakında sitede olacak, o yüzden burada daha fazla uzatmıyorum.
Okumayı Öğrenenler İçin En İyi Çizgi Roman (8 yaşa kadar) – Comics: Easy as ABC (Ivan Brunetti – Toon)
Çocuklar İçin En İyi Çizgi Roman (9 – 12 Yaş) – Guts (Raina Telgemeier – Scholastic)
Genç Yetişkinler İçin En İyi Çizgi Roman (13 – 17 Yaş) – Laura Dean Keeps Breaking Up with Me (Mariko Tamaki – Rosemary Valero, First Second)
First Second bir yayınevi olarak bu alanda giderek uzmanlaşıyor gibi. Geçtiğimiz sene yine aynı yayınevinden The Prince and the Dressmaker’a giden ödül bu sene Mariko Tamaki’nin epey ses getiren Laura Dean Keeps Breaking Up with Me eserine gitmiş. Tamaki Harley Quinn: Breaking Glass ile de ödüle adaydı.
Yine aday olan Hot Comb ise ilginç bir durum. Bu kategoride de aday olan eser En İyi Kısa Hikaye Eisner’ini alsa da, bu kategoride ödüle layık görülmemiş.
En İyi Mizah Çizgi Romanı – The Way of the Househusband cilt 1 (Kousuke Oono, VIZ Media)
En İyi Antoloji – Drawing Power: Women’s Stories of Sexual Violence, Harassment, and Survival (Diane Noomin – Abrams)
Yukarıda da söylediğim gibi bu yılın temel temalarından bir tanesi çeşitlilik odaklı ödüller gibi gözüküyor. Antoloji alanında da bu durum devam etmiş.
Burada ilginç bir detay paylaşayım – bu sene Eisner Ödülleri için çok alışık olmadığımız bir durum var, aşağıda da göreceğiniz “En İyi Dijital Çizgi Roman” kategorisinde Türkiye’den bir aday, Edanur Kuntman’ın “Pencerenin Ardından Kadın Masalları” isimli çizgi romanı var.
Ancak “bizden” aday olanlar bununla sınırlı değil – En İyi Antoloji dalında aday olan ABC of Typography çizgi romanında da Seyhan Argun’un bir eseri yer alıyor. Her iki kategoride de, ödüller başka eserlere gitmiş durumda, ama aday olmak elbette çok önemli bir durum.
Gerçek Olaylardan Uyarlanmış En İyi Eser – They Called Us Enemy (George Takei, Justin Eisinger, Steven Scott, Harmony Becker – Top Shelf)
En İyi Grafik Albüm (Yeni) – Are You Listening? (Tillie Walden – First Second)
En İyi Grafik Albüm (Yeniden Basım) – LaGuardia (Nnedi Okorafor – Tana Ford Dark Horse)
Farklı Bir Mecradan En İyi Uyarlama – Snow, Glass, Apples (Neil Gaiman, Collen Doran – Dark Horse)
Bu sene beklentilerimin tersinde çıkan kategorilerden bir tanesi bu. The Handmaid’s Tale bu alanda bence favori gibiydi, Neil Gaiman – Collen Doran ortaklığındaki Snow, Glass, Apples öne çıkmış.
Uluslararası Bir Eserin En İyi ABD Baskısı – The House (Paco Roca – Fantagraphics)
Uluslararası Bir Eserin En İyi ABD Baskısı (Asya) – Cats of the Louvre (Taiyo Matsumoto, VIZ MEDİA) ve Witch Hat Atelier ( Kamome Shirahama – Kodansha)
Bu, 2020’de ödülün iki kazanan arasında paylaştırıldığı tek kategori.
En İyi Arşiv Projesi (Çizgi Bantlar) – Krazy Kat: The Complete Color Sundays ( George Herriman (editör: Alexander Braun) – TASCHEN)
En İyi Arşiv Projesi (Çizgi Roman) – Stan Sakai’s Usagi Yojimbo: The Complete Grasscutter Artist Select (Stan Sakai, (editör: Scott Dunbier) – IDW)
Bu kategoriden sonra, bireysel ödüllere geçiyoruz.
En İyi Yazar –Mariko Tamaki (Harley Quinn: Breaking Glass, Laura Dean Keeps Breaking Up with Me, Archie)
Bu kategoride öne çıkan adaylar Tamaki, G. Willow Wilson, Chip Zdarsky isimleriydi. Kazanan Tamaki olmuş, ama dürüst fikrimi isterseniz bence bu sene aday gösterilen isimler fazla heyecan uyandıran isimler değildi.
En İyi Yazar – Çizer – Raina Telgemeier (Guts)
En İyi Çizer veya En İyi Çizer / Renklendirme Takımı – Rosemary Valero-O’Connell (Laura Dean Keeps Breaking Up with Me)
En İyi Ressam / Multimedya Sanatçısı – Christian Ward (Invisible Kingdom)
En İyi Kapak Sanatçısı – Emma Rios (Pretty Deadly)
En İyi Renklendirme – Dave Stewart (Black Hammer, B.P.R.D: The Devil You Know, Hellboy and the BPRD, Gideon Falls, Silver Surfer Black, Spider-Man)
Bu, Dave Stewart’un bu alanda kazandığı dokuzuncu ödül.
En İyi Harfleme – Stan Sakai (Usagi Yojimno)
Malum, bu kategori aday gösterildiğinde tek bir kişiye, Todd Klein’a ait oluyor. Geçtiğimiz sene on sekizinci kez bu ödülü kazanan Todd Klein, bu sene aday değildi.
Todd Klein’dan sonra bu ödülü en çok kazanan isimlerden bir tanesi Stan Sakai tekrar En İyi Harfleme ödülünün sahibi olmuş. Bu, Sakai’nin beşinci ödülü.
Çizgi Romanla Alakalı En İyi Sürekli Yayın – Women Write About Comics (Web Sitesi)
Eisner Ödülü kazanmak gibi normal şartlarda büyük bir başarı sayılabilecek bir durumda bile, Women Write About Comics’in saygıdeğer bir duruş sergilediğini söylemek gerekiyor. Sitenin editörünün, oylama sürecindeki “tuhaflıklar” hakkında yazdığı yazıyı buradan okuyabilirsiniz.
Çizgi Romanla Alakalı En İyi Kitap – Making Comics (Lynda Barry – Drawn & Quarterly)
Çizgi Romanla Alakalı En İyi Akademik Yayın – EC Comics: Race, Shock, and Social Protest (Qiana Whitted – Rutgers University Press)
EC Comics çizgi roman tarihçilerinin bayıldığı bir yayınevi, bu yayınevi ile ilgili her türlü çalışma çok dikkat çekiyor. Ödülün buraya gitmesi bu açıdan şaşırtıcı değil.
En İyi Baskı Tasarımı – Making Comics (Lynda Barry – Drawn & Quarterly)
En İyi Dijital Çizgi Roman – Afterlift (Chip Zdarsky, Jason Loo – comiXology Originals)
İzninizle, bu kategorinin üstünde biraz durmak istiyorum.
Bizim için bu sene En İyi Dijital Çizgi Roman kategorisinin ayrı bir önemi vardı, zira Edanur Kuntman’ın “Tales from Behind the Window” adıyla İngilizceye çevrilip dijital olarak yayımlanan eseri de bu kategoride adaydı.
Afterlift’in ödülü haketmediğini söylemek haksızlık olur, ancak bana sorarsanız Amazon’a ait olan (bu nedenle de, aslında sınırsız bir maddi gücü olan) Comixology markasının kendi ürettiği dijital çizgi romanların bu kapsamda biraz farklı şekilde değerlendirilmesi gerekiyor.
Ne dediğimi anlatabilmek için çizgi romanın biraz dışına çıkıp, daha ana akım bir mecradan örnek vereyim.
Biliyorsunuz, şu anda Netflix – Amazon Prime gibi dijital platformlar için üretilen filmlerin ve dizilerin mevcut ödüllerde, yani Oscar, Emmy, Altın Küre gibi ödüllerde nasıl değerlendirilmesi gerektiği meselesi hala tartışılıyor. Comixology Originals etiketiyle yayımlanan bir çizgi romanın, çizgi roman dünyası için bir Netflix filminden fazla farkı yok. Bu açıdan burada Eisner Ödülleri’nin kategorileri biraz zamanın gerisinde kalmış durumda.
En İyi Webcomic – Fried Rice Comic (Erica Eng – https://friedricecomic.tumblr.com)