2015’in ilk günlerine girdiğimize göre, geride bıraktığımız sene için AltEvren’in artık yavaş yavaş klasikleşmeye başlayan yazılarından birini siteye ekleyebiliriz: AltEvren Ödülleri!
Bakalım dünyanın en prestijsiz, en lüzumsuz, en gereksiz çizgi roman ödülü olarak da tanımlayabileceğimiz AltEvren Ödülleri, 2014 yılında kimlere gidecek?
1 – Ödülümüz, Türkiye’de yaygın şekilde comics olarak bilinen, yani AltEvren’in ana ilgi alanı olan Amerikan çizgi romanlarını kapsayan bir ödül ve 2014 yılı içinde çıkan ve tamamlanan yayınları esas alıyor. 2014 öncesinde yayınlanan eserler ve orijinal olarak daha önceden yayınlanıp, ülkemizde 2014 yılında basılan eserler “ödüllerimize” dahil değil.
2 – Ödülümüz popüler bir ödül, yani genel olarak Marvel – DC gibi şirketlerle ve bağımsız yayıncıların “popüler” kültüre daha yakın olan örnekleriyle (Image, Dark Horse, vs.) alakalı. Tanınırlık açısından, bilinçli bir şekilde Marvel ve DC’yi ön plana çıkarmaya çalışıyoruz.
3 – Son, ve en önemli nokta: elbette, her ödül gibi, bu ödüller de tamamen anlamsız. Bütün bu işi yalnızca eğlence amaçlı yapıyoruz, maksadımız gülmek, eğlenmek – o yüzden bu ödülleri fazla ciddiye almaya gerek yok.
O halde, kategorilerimizi hatırlayalım – bazı kategorilerin adları çok açık olmayabilir, açıklamaları ödülün altında italik olarak görebilirsiniz.
En İyi Yazar
En İyi Çizer
En İyi “Mainstream” Seri
En İyi Bağımsız Seri
En İyi Tek Sayı
En İyi Grafik Roman
En İyi “Event”
En İyi Karakter
En İyi Yayınevi
Yılın Olayı
Yılın Hayal Kırıklığı
Yılın Hoş Sürprizi
Yılın Manevrası
Yılın Yükselen Yıldızı
En İyi Çizgi Roman Filmi
En İyi Dizi
Hazırsanız, başlayalım.
2014 Yılı – AltEvren Çizgi Roman Ödülleri
En İyi Yazar: Scott Snyder (DC Comics / Image Comics)
En İyi Yazar Ödülü, sene boyunca istikrarlı olarak en iyi senaryoları ortaya koyan yazara verilir. Yazarların çalıştığı seri sayısı ve bu serilerin önemleri, ödülü etkileyebilir.
Üst üste iki sene ödülü Jonathan Hickman’a (tabi geçen sene Jeff Lemire ile birlikte Jonathan Hickman’a) verdikten sonra, bu sene farklı bir isme vereceğimden emindim. Hickman’ın Avengers serilerindeki işleri kesinlikle kötü değil, ama kendi yazarlık tarzı gerçek bir değerlendirme yapılabilmesi için hikayenin sona ermesini gerektiriyor.
Bu durumda, kendisinden boşalan tahta çıkmak için çeşitli adaylar vardı: Jason Aaron, Brian K. Vaughan, Matt Fraction ve daha fazlası, bu kategoride aday gösterilebilirdi. Fakat uzun süredir, çizgi roman dünyasının en değerli markalarından Batman’i başarıyla taşıyan Snyder, bu sene bağımsız işlerde de (American Vampire, Wytches, The Wake) önemli atılımlar yaptı ve ödülü üretkenlik / başarı açısından herkesten çok haketti.
En İyi Çizer: Declan Shalvey (Marvel Comics)
En İyi Çizer Ödülü, sene boyunca istikrarlı olarak en iyi çizimleri yapmış olan sanatçıya verilir. Çizerlerin çalıştığı seri sayısı ve bu serilerin önemleri, ödülü etkileyebilir.
Geçtiğimiz iki yıl boyunca, David Aja’nın çizerliğini yaptığı Hawkeye serisi, çizgi romanın ana akımı içinde farklı anlatı formlarını teşvik edecek kadar büyük bir başarı yakaladı. 2014 yılında, bu yeni “akımın” temsilcilerinden birisi, ilk altı sayısını Warren Ellis’in yazdığı Moon Knight serisi oldu.
Bu sayılarda çizerliği üstlenen Declan Shalvey, karakterin bu yeniden yapılanma sürecini sağlam bir şekilde atlatmasını sağlyan önemli etkenlerden biriydi. İnternetin geneli en iyi çizer alanında Saga’nın çizeri Fiona Staples’ı bir adım öne çıkartmış durumda, ama daha yenilikçi tarzı nedeniyle, Shalvey bence ödülü biraz daha fazla hak ediyor.
En İyi “Mainstream” Seri: Batman (DC Comics)
En İyi (Mainstream) Seri Ödülü, Bir bütün olarak düşünüldüğünde, en başarılı olan Marvel – DC serisine verilir.
Bu sene, ödüle karar verirken en çok zorlandığım alanlardan biri bu oldu. Hem DC’de, hem Marvel’da – özellikle de Avengers, X-Men, Batman, Superman kadar ön planda olmayan seriler içinde – çok kaliteli, çok farklı işler çıkıyor. Fakat bunların çoğu, henüz kayda değer sayı miktarına ulaşmış değiller.
Ben de, ödülü iki sene üst üste Fantastic Four ve Hawkeye’a, yani “mainstream’in arkaplanındaki” iki seriye verdikten sonra, bu sene gerçek anlamda “ana akım” bir seriye vermek istedim.
Okurlar arasında kültleşmiş “Year One” hikayesini değiştirerek, New 52 Batman’ine yeni bir orijin kazandırmak, ve bunu okuyuculara büyük ölçüde kabul ettirmek, o kadar da kolay bir iş değildi – bu açıdan Snyder ve Capullo’nun Batman’ini, biraz da istikrarlı ticari başarısını düşünerek, bu yılın en iyisi seçiyorum.
En İyi Bağımsız Seri: Sex Criminals (Image Comics)
En İyi (Bağımsız) Seri Ödülü, Bir bütün olarak düşünüldüğünde, en başarılı olan Marvel – DC dışı seriye verilir.
Geçtiğimiz sene En İyi Yayınevi ödülünü Image Comics’e verirken, şirketin en umut verici serilerinden bazılarının sene sonunda çıkmasının önemli bir faktör olduğunu söylemiştim. Eh, Image bizi yanıltmadı ve her ne kadar bazı serilerde yayın düzeni biraz yavaş ilerlese de, çoğu dergisinde belli bir kaliteyi tutturdu.
Matt Fraction ve Chip Zdarsky’nin yarattığı Sex Criminals serisi, inanılmaz mizahı, açık saçık doğası ve cesaretiyle, popüler çizgi romanlara soğuk bakan kitlenin bile desteğini kazanan, çarpıcı bir çizgi roman olmayı başardı. 18 yaşının altındaki okurlarımızdan özür diliyorum, ama bu sene ödülü Sex Criminals’a vermekten başka çarem pek yok.
En İyi Tek Sayı: Multiversity One-Shot’ları (DC Comics)
En İyi Tek Sayı Ödülü, yılın en iyi “tek” çizgi roman sayısına verilir. Seçilen sayı, bir hikayenin, yani birden çok fazla sayıya yayılmış bir “storyline”ın bir parçası olabilir – kelime anlamıyla “tek sayı” (one-shot) olmasına gerek yoktur.
Trade Paperback başta olmak üzere çeşitli ciltli çizgi roman formatlarının piyasada artması, “tek sayı” hikaye kültürünü yavaş yavaş bitiriyor – açıkçası iki senedir “tek sayı”yı ne zaman kaldıracağım diye düşünüyorum – fakat bir şekilde ödülü verecek birileri çıkıyor.
Ufak bir örnek vereyim – internette çeşitli sitelerde Wonder Woman # 35 bu kategoride ciddi bir aday olarak gösterilmiş. Wonder Woman # 35 kesinlikle kötü bir sayı değil, ama onu anlamak için, öncesindeki otuz dört sayıyı okumuş olmak gerekiyor.
Benim “tek sayı”dan anladığım bu değil. Evet, tanımda dendiği gibi daha büyük bir hikayenin parçası elbette olabilir, ama iyi bir tek sayının, kendi içinde de anlamlı olması gerekiyor.
Bu açıdan, doğrudan “tek sayılık” hikayelerle ilerleyen Multiversity serisi – daha doğrusu konsepti – bu ödülü diğer tüm sayılardan daha çok hakediyor. Bunları kendi içlerinde tek tek yarıştırmıyorum, ve kolektif olarak ödülü Multiversity One Shot’larına veriyorum…
En İyi Grafik Roman: Can’t We Talk About Something More Pleasant? (Bloomsbury)
En İyi Grafik Roman Ödülü, yılın en iyi edebi, kompleks ve tek bir hikayeden oluşan “grafik roman”ına verilir.
Ödülümüzü popüler bir ödül olarak tanımlıyoruz, fakat bu kategori ödülün geri kalanına pek uymuyor, uymadığı için de tek bir adayı “en iyi” seçmekten açıkçası pek hoşlanmıyorum. The Love Bunglers, Shoplifter, The Hospital Suite, Seconds, This One Summer, hepsi farklı farklı açılardan yılın en iyi grafik romanı olarak tanımlanabilir, hatta bunların sayısı da arttırılabilir.
Bu kategori için seçim yapmak çok zor – o yüzden biraz da popüler eğilime ayak uydurarak Can’t We Talk about Something More Pleasant’ı seçiyorum – ama pek “seçemediğim” herhalde az çok belli oluyordur.
En İyi “Event”: Forever Evil (DC Comics)
“En İyi Event” Ödülü, yılın en başarılı “büyük hikaye”sine verilir.
2014 yılında, bu ödüle aday olabilecek üç hikaye yayınlandı. Marvel’dan Original Sin, Marvel’dan Avengers & X-Men: Axis ve DC’den Forever Evil.
Geçtiğimiz sene, ödüle teknik olarak aday olan tek seri Infinity hikayesiydi – ve gerçekten hak etmesine rağmen, büyük ölçüde “rakipsiz” olarak kazanmıştı. İronik bir şekilde, bu sene için üç adayımız var, ama bu sefer de içlerinden gerçek anlamda hak eden pek yok…
Original Sin, bir hikaye olarak belki fena değildi, ama boyutları ve işlenişi, büyük bir “çizgi roman event”inden beklediğimiz seviyede değildi. Avengers & X-Men Axis ise düpedüz kötüydü.
Bu durumda – yayın tarihi uzadıkça uzayan, sürekli uzun aralar verilen, tie-in’leri farklı konularda alıp başını giden, hatta çoğu zaman ana hikayeye doğru dürüst bağlanmayan Forever Evil, ödülün galibi oluyor: En azından artık cilt olarak çıktığına göre, bu tek cildi alıp okumak, diğerlerine göre daha keyifli olacaktır diye tahmin ediyorum.
En İyi Karakter: Lex Luthor (DC Comics)
En İyi Karakter Ödülü, sene boyunca en çok dikkat çeken, en iyi işlenen, en kayda değer karakter gelişimini gösteren kurgusal karaktere verilir.
Forever Evil “En İyi Event” ödülünü biraz “kötünün iyisi” olarak alsa da, bu hikaye içine parlamaya başlayan, ve daha sonra Justice League serisinde kendisine son derece sağlam bir şekilde yer edinen bir karakter var: Lex Luthor.
Forever Evil kurgusu içinde, bir anda dünyanın genel toplumu tarafından bir kahraman olarak görülmeye başlanan ve JL’e katılan Luthor, önümüzdeki dönemde DC’nin en belirleyici karakterlerinden biri olacak gibi gözüküyor, ve bu yükselişi, ona gerçek anlamda hakettiği bir ödülü, 2014’ün En İyi Karekteri ünvanını getiriyor.
En İyi Yayınevi: Image Comics
En İyi Yayınevi Ödülü, tüm yayınlarının ortalama kalitesi ve müşteri memnuniyeti düşünülerek, senenin en iyi çizgi roman yayıncısına verilir.
Bu ödülü mümkün olduğunca Marvel – DC ile sınırlı tutmak istediğimi geçen sene de söylemiştim – fakat Image bence hala bu iki şirkete göre daha iyi gidiyor.
Marvel’da, arka planda, çok sağlam ilerleyen seriler var. Fakat bir şirket olarak Marvel’ın genel tutumu; dev hikayleri, başarısız event’leri, önemsiz, sansasyon amaçlı hareketleri sürekli ön plana çıkartmak üzerine kurulu. Bu da (gereğinden fazla) popülist bir tutum.
DC’de ise, iyi ilerleyen seriler olmasına karşın; olağanüstü, yenilikçi seri sayısı az. New 52 hala taze bir konsept, evet, ama artık “normalleşmiş” durumda, dolayısıyla tek başına New 52’nun varlığı yeterli değil.
Image ise çok sağlam ilerliyor. Çizgi roman dünyasındaki yıldız yazar – çizerlere kendi istedikleri tarzda seriler yaratma imkanı sunan Image; East of West, Lazarus, Wytches, Manhattan Projects, Sex Criminals, Alex and Ada, Saga ve çok daha fazlasıyla, bu ödülü Marvel – DC ikilisinden daha çok hakediyor.
Bu arada, ödülümüz bu sene için de Türkiye’deki çizgi roman sekötrünü kapsamıyor ama, En İyi Yayınevi alanında en çok destek mesajını alanın ne Marvel, ne DC, ne de Image olduğunu belirtmezsem kendimi suçlu hissedeceğim. JBC Yayıncılık bu sene herkesin büyük takdirini toplamış durumda, en azından onları da buradan anmış, bir kez daha tebrik etmiş olalım.
Yılın Olayı: Marvel’ın “All New Avengers” Açıklamaları
Yılın Olayı Ödülü, çizgi roman okurlarını, en çok etkileyen, şaşırtan, ses getiren çizgi roman olayına verilir.
2014 yılı, çizgi roman “olayları” açısından önemli bir yıl oldu. Marvel’ın Axis’te yaptığı değişiklikler, Wolverine’in ölümü, DC ve Marvel’ın film açıklamaları, Forever Evil sonrasında yaşananlar… Fakat bunların hiçbirisi, okuyucu tepkisi yaratmak açısından, Marvel’ın All New Avengers duyuruları kadar büyük çaplı olamadı.
Captain America’nın yaşlanarak yerini siyahi bir karakter olan Falcon’a bırakması, Thor’un kadın olması ve Iron Man’in yeni “Superior Iron Man” kimliği, çizgi roman okurlarından – büyük ölçüde negatif olsa da – ciddi bir reaksiyon almayı başardı.
Yılın Hayal Kırıklığı: Avengers & X-Men: Axis
Yılın Hayal Kırıklığı “Ödülü”, çizgi roman okurlarını en çok hayal kırıklığına uğratan, sinirlendiren, üzen olaylara verilir.
Bu yazıdan hemen önce incelemeleri sitemize eklenen Axis hikayesi, gerçek anlamda kötü bir hikayeydi. Hem yıllardır okuduğumuz en kötü Marvel Event hikayesi olması, hem de Rick Remender’ın aslında belli bir süredir iyi hazırlamakta olduğu temellere yakışmayan bir son sunması açısından, Axis “hayal kırıklığı” tanımını en çok hak eden çizgi roman gelişmesi oldu.
Yılın Hoş Sürprizi: Ms. Marvel, Harley Quinn ve Kadın Karakterlerin Yükselişi
“Yılın Hoş Sürprizi” ödülü, “Yılın Olayı” denemeyecek olsa da, bizleri sevindiren, hiç umutlu olmadığımız bir alanda beklentileri aşan eserlere / olaylara verilir.
2014 yılı, çizgi roman dünyası için pek alışılmamış hoş bir gelişmeye, kadın karakterlerin çizgi roman dünyası içinde daha “sağlam” bir yer edinmesine vesile oldu. Harley Quinn serisi pek çok geleneksel Marvel – DC serisini geride bırakarak çok büyük bir popülarite kazandı. Ben ödülü Batman’e vermeyi tercih ettim, fakat Marvel’ın Pakistan kökenli bir genç kızı konu alan Ms. Marvel serisi, çeşitli siteler tarafından yılın en iyi çizgi roman serisi olarak gösterilecek kadar büyük bir beğeni topladı.
Batgirl, Wonder Woman, Electra gibi karakterlerin de pozitif bir şekilde ilerleyişi de düşünülürse, 2014 çizgi romanlarda kadın karakterlerin kullanımı açısından çok önemli bir tarih olarak görülebilir.
Yılın Manevrası: Agents of S.H.I.E.L.D (Marvel)
“Yılın Manevrası” ödülü, sene içinde iyiye giderken bir anda kötüye dönen, veya kötü devam ederken bir anda iyileşen eserlere veya kişilere verilir.
Çizgi roman ile yakından alakalı “geek kültürü” içinde, bir eserin sevilmesi, veya bir eserden nefret edilmesi çok nadir bir durum değil. Ama nefret edilen bir eseri daha sonradan sevdirebilmek az gördüğümüz bir başarı.
Agents of SHIELD dizisi, bunu başaran nadir örneklerden birisi. İlk bölümlerini incelerken, “Boşverin, kendinize yazık etmeyin, incelemeseniz de olur” diye mesajlar aldığımız dizi, AltEvren Facebook grubundaki sohbette 2014’ün en iyi dizisi olarak görülüyordu. Geçen senenin “hayal kırıklığı” ödülünün sahibi, bu sene manevrayı yaptı, ve yükselişe geçti.
Yılın Yükselen Yıldızı: Chip Zdarsky (Image Comics)
Yılın Yükselen Yıldızı Ödülü, geçtiğimiz sene içinde sesini en çok duyuran, gelecek için en çok ümitlendiren kişiye verilir.
Çizgi roman dünyası gerçek anlamda bir “süperstar” görmeyeli ne kadar oldu?
Eh, Sex Criminals’tan önce adını bile duymadığımız Chip Zdarsky, bu soru hakkında fazla düşünmemizi engelleyebilecek bir isim. Yalnızca başarılı çizimleri ile değil, karakteri, iletişimi, çılgınlıkları (Facebook’ta bir restoranla kurduğu müthiş arkadaşlık, önemli bir çizgi roman fuarının karşısındaki kaldırıma kendi özel “tek kişilik fuarını” kurması (bkz: yukarıdaki resim), vs.) Zdarsky’yi 2014’ün bombası haline getiriyor.
Kendisi yakın zamanda Howard the Duck ile bir yazarlık serüvenine de atılacak – bakalım çizgi roman dünyasındaki bu çılgın yeri ilerleyen yıllarda daha da fazla okura ulaşacak mı?
En İyi Çizgi Roman Filmi: Captain America: The Winter Soldier (Marvel)
En İyi Çizgi Roman Filmi Ödülü, çizgi romanlardan uyarlanmış en başarılı sinema filmine verilir.
DC Comics’in önemli bir film çıkartmadan geçirdiği 2014 yılında, “En İyi Film” ödülü için üç ciddi aday vardı: Captain America: The Winter Soldier, X-Men Days of Future Past ve Guardians of the Galaxy.
Guardians of the Galaxy elbette iyi bir filmdi, fakat kişisel olarak bilim kurgu ve mizah yönünden gördüğüm bazı sıkıntıları vardı – bu yüzden Winter Soldier’ı seçmeye daha yakındım. AltEvren Facebook grubunda da bu film oylamayı açık arayla önde bitirdi – dolayısıyla bana da 2014 yılının en iyi çizgi roman filmi olarak Captain America: The Winter Soldier filmini belirlemek kaldı.
En İyi Dizi: Arrow / Flash (DC Comics – CW)
En İyi Çizgi Roman Dizisi Ödülü, çizgi romanlardan uyarlanmış en başarılı televizyon dizisine verilir.
Çizgi roman dizilerinin git gide yaygınlaştığı bir gerçek, o yüzden karar vermek zorlaşıyor – fakat yukarıda yaptığım ödülü paylaştırmaktan ziyade, bir seneye mahsus Arrow ile Flash’in geçtiği ortak evreni ödüllendirmek.
“Yılın Manevrası”nda söylediğim gibi, aslında Facebook grubundaki tartışmada Agents of SHIELD dizisi daha ön plandaydı – fakat 2014’ün başında, bu dizinin beğenilmeyen bölümleri de vardı. DC tarafından yeni gelen Consantine, Gotham gibi diziler ise henüz istikrarlı / kalıcı olup olmadıklarını kanıtlayacak bölüm sayısına ulaşmadılar.
Ben, kişisel olarak dizilerden, filmlerden pek anlamadığımı her zaman söylüyorum – fakat bana öyle geliyor ki, hikayenin doruk noktalarında, en “yüksek” anlarında, Arrow dizisi hala etkileyicilik ve adrenalin açısından diğer yapımların biraz önüne çıkıyor. Bu sene de ödülü Arrow ve Arrow’a bağlı Flash dizisine veriyorum – ama şundan eminim, önümüzdeki sene seçim yapmak daha zor olacak – çünkü Arrow artık “açık arayla” kazanması garanti olan bir dizi değil.
Not: Çizgi roman kökenli eserlerin sinema ve televizyonda git gide yaygınlaşması ödülleri seçmemi biraz zorlaştırıyor, bu açıdan AltEvren Facebook grubunda bu konuyla ilgili bana fikir veren, yol gösteren herkese özellikle teşekkür etmek istiyorum.