(Klişe Alarmı!) İyisiyle, kötüsüyle, unutulmayacak anlarıyla, bir yılı daha geride bıraktık… Tabi çizgi roman dünyasında da 2013 yine hareketli, renkli ve eğlenceli bir yıl oldu. Şimdi sıra, bu sene bizi en çok etkileyen çizgi romanları, dünyanın en prestijsiz, en lüzumsuz, en gereksiz, aldıklarından haberdar bile olmayacakları bir ödülle hatırlamakta!
Karşınızda ikinci geleneksel (oha) AltEvren Ödülleri!
Geleneksel dedik, geleneksel hatırlatmalarımızla başlayalım:
Ödülümüz popüler bir ödül, yani genel olarak Marvel – DC gibi şirketlerle ve bağımsız yayıncıların “popüler” kültüre daha yakın olan örnekleriyle (Image, Dark Horse, vs.) alakalı. Tanınırlık açısından da mümkün olduğunca Marvel ve DC’yi ön plana çıkarmaya çalışıyorum.
Amerikan çizgi romanlarıyla kısıtladığımız ödüllerimiz, yalnızca 2013 yılında çıkan (süreli yayınlarda, büyük / önemli bölümleri 2013’te yaşanmış) eserleri konu almakta – ve elbette, bütün bu işi yalnızca eğlence amaçlı yapıyoruz, maksat gülmek, eğlenmek, o yüzden ödüllerimizi fazla ciddiye almaya gerek yok.
Dilerseniz, çoğu geçen seneden devam eden kategorilerimizi hatırlayarak başlayalım. Bu sene yeni eklediğimiz dört kategori, kalın olarak yazıldı:
En İyi Yazar
En İyi Çizer
En İyi “Mainstream” Seri
En İyi Bağımsız Seri
En İyi Tek Sayı
En İyi Grafik Roman
En İyi “Crossover” (En İyi Hikaye yerine)
En İyi Karakter
En İyi Yayınevi
Yılın Olayı
Yılın Hayal Kırıklığı
Yılın Hoş Sürprizi
Yılın Manevrası
Yılın Yükselen Yıldızı
En İyi Çizgi Roman Filmi
En İyi Dizi
O halde, haydi başlayalım!
2013 Yılı – AltEvren Çizgi Roman Ödülleri
En İyi Yazar Ödülü, sene boyunca istikrarlı olarak en iyi senaryoları ortaya koyan yazara verilir. Yazarların çalıştığı seri sayısı ve bu serilerin önemleri, ödülü etkileyebilir.
Evet – yanlış görmediniz. Çok düşündüm, ödülün sahibini üç kez değiştirdim, ve sonunda “Eeh, ödül benim değil mi arkadaş, paylaştırıyorum işte!” sonucunun ne kadar mantıklı olduğuna karar verdim.
Bu sene “En İyi Yazar” ödülünü, Hickman ve Lemire arasında paylaştırıyorum.
Ödülü iki sene üst üste aynı adama verdiğim için benden nefret edebilirsiniz – ama Hickman bu senenin de en önemli çizgi roman yazarlarından biriydi. New Avengers serisindeki kozmik kurgusu, Illuminati grubunun zaten şüpheli olan varlığını iyice sorgulamamızı sağladı. Avengers serisi okuyucuların kafasını karıştırarak başlasa da, kısa sürede toparlandı ve Infinity sürecinde potansiyelini yakaladı.
Infinity başlı başına büyük bir çalışmaydı.
Üstelik, Hickman bunları yazarken bağımsız yayıncıları da ihmal etmedi – God is Dead, East of West, The Manhattan Projects gibi eserlere, Avengers’ı da eklediğinizde, Hickman’ı hem üretkenlik, hem kalite açısından senenin en iyisi olarak korumayı sürdürdü – ki senenin son gününde yaptığı “SHIELD’ı tamamlama” sürpriziyle de okuyuculara büyük bir müjde verdi!
Bu ağır tempo yetmiyormuş gibi, Sweet Tooth’un sona ermesinin ardından bağımsız piyasayı da boşlamayan Lemire, senenin en iyi işlerinden biri olan Trillium’la Vertigo Comics’e de son derece kayda değer bir çizgi roman kazandırmayı başardı.
En İyi Çizer Ödülü, sene boyunca istikrarlı olarak en iyi çizimleri yapmış olan sanatçıya verilir. Çizerlerin çalıştığı seri sayısı ve bu serilerin önemleri, ödülü etkileyebilir.
Evet, evet biliyorum – adam üşenmiş, geçen seneki listeyi copy-paste ediyor… Ama hayır, David Aja’nın Hawkeye’daki çizimleri gerçekten olağanüstü. DC’nin Batwoman’ı, Wonder Woman’ı; Marvel’ın Daredevil: End of Days’i ve FF’i, hepsi bu konuda aday gösterilebilir, fakat hiçbirinin çizgi romanı “görsel bir anlatı olarak kullanma” açısından Aja’ya yarışması mümkün değil.
En İyi (Mainstream) Seri Ödülü, Bir bütün olarak düşünüldüğünde, en başarılı olan Marvel – DC serisine verilir.
Kimsenin şüphesi var mıydı? “Mainstream” çizgi romanlar genelde bu işin endüstriyel boyutuyla sınırlı ve “eğlence” kısmıyla alakalıdır – Hawkeye serisi ise bütün bunların çok ötesinde.
Aja ve Fraction’un Hawkeye’ı, tanrıların, kozmik varlıkların, durmak bilmeyen savaşların ve sınırsız güçlü süper kahramanların dünyasında, yeni bir DVD Player’dan değil, eski VCR Player’ından filmler izlemek isteyen bir adamın trajedisi – ve elbette, 2013’ün en iyisi.
En İyi (Bağımsız) Seri Ödülü, Bir bütün olarak düşünüldüğünde, en başarılı olan Marvel – DC dışı seriye verilir.
Brian K. Vaughan’ın yeni serisi Saga, geçtiğimiz sene en çok ses getiren bağımsız yayın olmayı başardı. Tam bir uzay operası tadında ilerleyen ve kazanılmadık ödül bırakmayan Saga serisi, yakın zamanda Marmara Çizgi tarafından Türkçe’ye de kazandırılacak.
Dürüst konuşmak gerekirse, kişisel olarak bana daha çok hitap eden birkaç seri vardı – fakat popülarite açısından, Saga bu seneyi rakipsiz bitirdi.
En iyi bağımsız seri, Saga.
En İyi Tek Sayı Ödülü, yılın en iyi “tek” çizgi roman sayısına verilir. Seçilen sayı, bir hikayenin, yani birden çok fazla sayıya yayılmış bir “storyline”ın bir parçası olabilir – kelime anlamıyla “tek sayı” (one-shot) olmasına gerek yoktur.
Çizgi romanlar git gide 5 – 6 sayılık ciltlerde toplanacak hikayeler olarak yazılmaya başlandığından, “tek sayı”lar artık eskisi kadar önemli değil – fakat bu sene için, ödülün sahibini seçmek hiç de zor olmadı.
Oğlu Damian Wayne’in ölümünden sonra, Bruce Wayne’in tepkisini “sessiz” bir sayıyla anlatan Batman and Robin # 18, geri çevrilmesi çok da uzun sürmeyecek olan “ölüm” meselesini anlamlı kılmayı başardı, ve Bruce Wayne’i tam anlamıyla bir insan olarak gördüğümüz bu sayı, yılın en iyi tek sayısı ödülünü de hak etti.
En İyi Grafik Roman Ödülü, yılın en iyi edebi, kompleks ve tek bir hikayeden oluşan “grafik roman”ına verilir.
Bu ödül için birkaç aday olsa da, biraz daha çizgi romanla neler yapılabileceğini, ne gibi duyguların ifade edilebileceğini gösterebilmek amacıyla muazzam bir çalışma olan Today is the Last Day of the Rest of Your Life’ı seçiyorum – Ulli Lust’un gençlik yıllarında İtalya’ya yaptığı seyahati anlatan bu uzun çalışma, yılın en ilginç çizgi roman çalışmalarından birisi.
Konuyla ilgili bir uzmanlığım yok, fakat bence Lust bu eserle yalnızca çizgi romana değil, genel olarak feminist edebiyata muhteşem bir eser kazandırıyor – kısa veya kolay bir eser değil – ama vaktiniz varsa Fantagraphics’in bu önemli çizgi romanına göz atmanızı kesinlikle tavsiye ediyorum. Infinity (Marvel Comics)
“En İyi Crossover” Ödülü, yılın en başarılı “büyük hikaye”sine verilir.
Bugüne kadar, Civil War’dan tutun da, Age of Ultron’a, okuduğum tüm Marvel “event”lerini ancak “Eh, daha da kötü olabilirdi” yaklaşımıyla beğeniyordum. Şunu büyük ölçüde rahatlıkla söyleyebilirim ki, Infinity okurken gerçek anlamda keyif aldığım ilk Marvel “event”i oldu.
Jonathan Hickman’ın görece kısıtlı bir kesime hitap ederek yazdığı bu büyük hikaye, dürüst konuşmak gerekirse teknik olarak da rakipsizdi, zira DC’nin Forever Evil’ı 2013’te tamamlanmadığı gibi, Age of Ultron da yayın sorunları nedeniyle çok ciddi bir muhalefet oluşturamadı.
Dolayısıyla, 2013 yılının “En İyi Crossover”ı ödülü doğrudan Infinity’ye gitti – fakat hak etmediğini iddia etmek de pek mümkün değil.
En İyi Karakter Ödülü, sene boyunca en çok dikkat çeken, en iyi işlenen, en kayda değer karakter gelişimini gösteren kurgusal karaktere verilir.
Superman ve Batman ile birlikte, DC’nin üç büyük karakterinden biri olarak görülen Wonder Woman, yıllardır bu statüsünü yansıtabileceği bir dergide yer almıyordu. New 52’nun başlamasıyla birlikte Brian Azzarello ve Cliff Chiang’e teslim edilen seri, giderek artan bir grafikle devam etti ve 2013, Wonder Woman için son derece sağlam bir yıl oldu.
2013’ün geneline bakıldığında, en kayda değer karakter sürekliliği Wonder Woman’da karşımıza çıktı, ve kendisi bu ödülü geçen sene kazanan Cyclops’tan devralmayı sonuna kadar hak etti.
En İyi Yayınevi Ödülü, tüm yayınlarının ortalama kalitesi ve müşteri memnuniyeti düşünülerek, senenin en iyi çizgi roman yayıncısına verilir.
Bu ödülü olabildiğince Marvel – DC arasında tutmak istiyordum, fakat bu seneyi düşününce, ödülü ikisinin de hak etmediğine karar verdim.
DC Comics, New 52 ile kazandığı ivmeyi bu sene serilerinin düzene girmesiyle kaybetti – yani, New 52 özel, “yeni” bir şey olmaktan çıkıp, geçerli statüko haline gelme sürecini tamamladı. Üstelik, Batwoman’da harikalar yaratan JH Williams’ın işinden ayrılmaya zorlanması, zevksiz Harley Quinn yarışması ve daha fazlası, DC’nin okurlar arasındaki imajını da zedeleyen unsurlar oldu.
Öte yandan, Marvel’da iyiye doğru bir değişim yaşansa da, bu değişim onları DC’nin çok önüne taşıyacak boyutta değildi. Marvel NOW “silkinmesi”, Marvel’ın pek çok konuda iyiye gitmesini sağlasa da, genel anlamda DC’nin çok da önüne geçemediler.
Image Comics ise, yıllardır sürdürdüğü çizgisine devam ederek, seneyi pek çok harika çizgi romanla tamamladı. Manhattan Projects, East of West, Saga, Lazarus, Pretty Deadly, Nowhere Men, Fatale ve Sex Criminals gibi pek çok kayda değer dergi, Image’ın farklı çizgisini sürdüren harika çalışmalar olarak karşımıza çıkarken, şirketin popüler serileri Chew ve özellikle Walking Dead de piyasadaki konumlarını korudular.
Üstelik, Nowhere Men gibi, Sex Criminals gibi eserlerin senenin sonunda yayınlanması da, gelecek için umut veren konular oldu.
Evet, Marvel ve DC için 2013 oldukça sıradan bir yıldı – fakat rakiplerinin “zor” durumlarına rağmen, Image bu ödülü sonuna kadar hak etti.
Yılın Olayı Ödülü, çizgi roman okurlarını, en çok etkileyen, şaşırtan, ses getiren çizgi roman olayına verilir.
Sinema açısından 2012 kadar önemli eserler vizyona girmese de, 2013 yılı haber açısından 2012’ye göre çok daha hareketliydi. San Diego Comic Con, Avengers 2 filminin Ultron etrafında şekilleneceği haberine ev sahipliği yaptığı gibi, Man of Steel devam filminin Batman – Superman olarak açıklanması da, pek çok “geek”i heyecanlandıran haberlerden biri oldu.
Üstelik, DC tarafından gelen haberlere bir de Batman rolünü Ben Affleck’in oynayacağı eklenince, çizgi roman piyasasını şekillendiren en büyük haberler, bu sene filmlerden gelmiş oldu.
Yılın Hayal Kırıklığı “Ödülü”, çizgi roman okurlarını en çok hayal kırıklığına uğratan, sinirlendiren, üzen olaylara verilir.
Yıllar önce “Marvel SHIELD ile ilgili bir dizi yapacak, üstelik bunu iyi filmler yaptığı bir dönemde, hem de filmlerine bağlanacak şekilde yapacak, ama dizi o kadar kötü olacak ki, bölümün sonunu zor getireceksin” deseler, herhalde inanmazdım… Fakat, Agents of SHIELD’da durum böyle.
İlk on bölüm itibarıyla kendime bunun bir başlangıç olduğunu, daha toparlanmak için çok zaman olduğunu söyleyerek avunabiliyorum, umarım benim gösterdiğim sabrı tüm izleyiciler ve yetkili şahıslar da gösterebilir.
“Yılın Hoş Sürprizi” ödülü, “Yılın Olayı” denemeyecek olsa da, bizleri sevindiren, hiç umutlu olmadığımız bir alanda beklentileri aşan eserlere / olaylara verilir.
Geçen sene Amazing Spider-Man serisi, Peter Parker’ın Otto Octavius’un vücudu içinde ölmesityle sona erip, Superior Spider-Man, Peter Parker’ın vücudunu ve hayatını ele geçiren Octavius ile başlayınca, pek çoğumuz bu durumdan nefret etmiştik.
Gelin görün ki, seri aslında epey başarılı bir seri oldu. One More Day faciasından sonra okunmayacak hale gelen Spider-Man serileri, bu hareketle, saçma bir kurgu içinde olsa da, yeniden okunabilecek kaliteye çıktı. Üstelik, bir yan dergi olarak duyurulan Superior Foes of Spider-Man dergisi de, ana akım çizgi romanlar içinde orijinal bir çizgi yakalayarak, C-Sınıfı diyebileceğimiz karakterleri başarıyla ele almaya başladı.
Aynı şekilde, All New X-Men serisi de, “orijinal beş X-Men üyesinin günümüze gelmesi” gibi korkutucu bir kurguyla uzun süre kafamızı kurcaladı, fakat Brian Michael Bendis, karakterleri doğru kurgulama konusundaki başarısıyla, seriyi gayet okunabilir bir hale getirdi.
“Yılın Manevrası” ödülü, sene içinde iyiye giderken bir anda kötüye dönen, veya çok kötü devam ederken bir anda iyileşen eserlere veya kişilere verilir.
Arrow dizisine ilham kaynağı olan Green Arrow çizgi romanı, 17. sayıya kadar şaşılacak derecede kötüydü. Hatta, ne kadar kötü olduklarından şu adreste bahsetmiştim:
Neyse ki, 17. sayıyla birlikte seri “Yılın Yazarı” Jeff Lemire’a teslim edildi, o da seriyi bir anda DC’nin en kötü iki üç dergisinden biri olmaktan kurtarıp, en iyiler listesine kadar uzanacak bir yolculuğa çıkarttı.
Yılın Yükselen Yıldızı Ödülü, geçtiğimiz sene içinde sesini en çok duyuran, gelecek için en çok ümitlendiren kişiye verilir.
Brian K. Vaughan gibi, kendini çizgi roman dünyasına bu denli kabul ettirmiş bir yazarın serisinde, çizimlerin en az hikaye kadar; hatta yer yer daha fazla dikkat çekiyor olması büyük bir başarı. Evet, Saga yılın en iyi bağımsız çizgi roman serilerinden biriydi, fakat bu başarıda, Vaughan kadar Fiona Staples’ın da payı var.
Staples 2005’ten beri çizgi roman piyasasının içinde, fakat asıl üretken dönemini 2010’dan sonra yaşamaya başladı – 2013 ise kendisinin büyük patlama yılı oldu.
En İyi Çizgi Roman Filmi Ödülü, çizgi romanlardan uyarlanmış en başarılı sinema filmine verilir.
The Avengers ve The Dark Knight Rises’ı izlediğimiz 2012 yılının ardından, bu sene çizgi roman filmleri açısından daha sakin bir yıl oldu. The Dark World’ün büyük rakipleri tabi ki Man of Steel ve Iron Man 3’tü, ki ne yalan söyleyeyim, açıkçası üçü de benim için çok iyi veya çok kötü değildi.
Ödülü herhangi birine verebilirdim – fakat Iron Man 3’e gelen tepkiler bu filmi ödüle layık olmaktan biraz uzaklaştırırken, Man of Steel da bana biraz altından kalkamayacağı bir hırsın altına girmiş gibi gözüktü. Üstelik, Superman’in daha ilk filmden böyle büyük bir karakterizasyon farklılığı ile sunulması pek hoşuma gitmedi.
Thor’un yeni filmi ise, evet, kötü karakteri ve kurgusu açısından çok güçlü değildi – ama yine de, hem aksiyon / eğlence açısından tatmin ediciydi, hem de Marvel filmlerinde iyice alıştığımız o mizahi kurguyu yansıtmayı başardı. Marvel Sinema Evreni’ne yaptığı katkılar da düşünülünce, Thor The Dark World, benim gözümde, diğer iki filmin, çok değil, ama biraz önüne geçti.
En İyi Çizgi Roman Dizisi Ödülü, çizgi romanlardan uyarlanmış en başarılı televizyon dizisine verilir.
Bu ödülü aslında biraz gelecekteki ödülleri düşünerek ekledim – bugün için “dizi” kategorimiz büyük ölçüde Arrow ve Agents of SHIELD ile sınırlı olsa da, önümüzdeki yıllarda Gotham, Constantine, Flash, ve Marvel – Netflix ortaklığında çekilecek diziler televizyon ekranında da büyük bir rekabet yaşanmasına neden olacak.
Tabi bu sene için adaylarımızın Arrow ve Agents of SHIELD olduğunu düşünürsek, Arrow teknik olarak alanında tıpkı Infinity gibi rakipsiz – Green Arrow gibi – çoğunlukla – sıkıcı bir karakteri alıp, karakterde adeta bir devrim yaparak televizyona taşıyan dizi senaristleri, harika bir işe imza atıyorlar, ve dizinin ikinci sezonunun ilkinden bile iyi olduğu düşünülürse, bu durum yakın zamanda değişecek gibi gözükmüyor.
AltEvren’in listesi bu şekilde – peki ya sizin? AltEvren Facebook Grubu‘na üye olun ve kendi 2013 Ödülleri’nizi seçin!