DC Comics 21 Haziran 2019 tarihinde yaptığı bir açıklamayla, prestijli çizgi roman etiketi Vertigo’nun artık kullanılmayacağını açıkladı.
DC Comics’in önemli alt-yayınevlerinden biri olan Vertigo Comics, çizgi roman tarihine Sandman, Preacher, 100 Bullets, Transmetropolitan, Y: The Last Man gibi pek çok önemli eser kazandırmıştı.
Haberin Niteliği
Vertigo etiketini artık kullanmama kararı aslında sadece bu etiket ile alakalı değil.
DC Comics yayın yelpazesi içindeki tüm çizgi romanları üç etiket altında toplama kararı aldı. Bu karara göre, daha genç okurlar için üretilen çizgi romanlar DC Kids, yetişkin okurlar için üretilen çizgi romanlar ise DC Black Label etiketleriyle okuyucuya sunulacak. DC Comics’in ana akım çizgi romanları ise, her zaman olduğu gibi, sadece DC etiketiyle piyasaya sürülecek.
Bu kararla birlikte, DC Comics yelpazesi altında bulunan Vertigo, DC Zoom ve DC Ink etiketleri kaldırılmış oldu.
Bundan Sonra Ne Olacak?
DC Comics yetkilileri, bunun sadece bir “etiket” değişikliği olduğu konusunda ısrarcı. İlk açıklamalara göre DC Comics’in yetişkinlere yönelik, daha kompleks çizgi romanlar üretme politikasında bir değişiklik olmayacak. Yalnızca, bunlar etiket olarak Vertigo yerine Black Label’ı kullanacak.
Aynı şekilde, DC Comics tüm hakları eserin yaratıcılarında olan çizgi romanlar yayımlamayı da sürdürecek. Bunlar da Vertigo Comics yerine, hitap ettikleri okur kitlesine göre uygun etiketle satışa sunulacak.
Şu anda Vertigo etiketiyle yayımlanan eserler, örneğin Sandman Universe çizgi romanları da, bir şekilde bu etiketlerden bir tanesine dahil edilecek.
Vertigo Comics’in Son Yılları
Vertigo gibi önemli bir markanın yayın hayatının sonuna gelmesi DC Comics konusundaki gelişmeleri düzenli olarak takip etmeyen okuyucuları şaşırtabilir. Ancak Vertigo’nun son yıllarda yaşadığı önemli değişimleri düşündüğünüzde, bu haber tam anlamıyla bir sürpriz değil.
Tom King’in Sheriff of Babylon‘u ve Unfollow serisi gibi eserlerle, Vertigo etiketinin 2010’lu yıllarda da önemli çizgi romanlar yayımladığı bir gerçek.
Ama etiketin genel durumuna bakacak olursanız, bir süredir güncel Vertigo eserlerinin çizgi roman piyasası üzerindeki etkisi de giderek azalmaktaydı. 2013 yılında etiketin kurulmasında büyük rolü olan ve yayın tarihinin başlangıcından itibaren editörlük görevini üstlenen Karen Berger’in DC Comics’ten ayrılması da yayın yapısının değişeceğinin önemli bir göstergesiydi.
Bu noktadan itibaren, DC Comics Vertigo’nun şirket içindeki konumunu yeniden düzenlemek için çeşitli düzenlemeler yaptı. Ancak bunlardan beklediği geri dönüşü almış olmayacak ki, 2018’deki son düzenlemenin ardından kısa süre sonra Vertigo etiketinden tamamen vazgeçmeye karar verdi.
Bu haberin ışığında, bir süre önce duyurulan Black Label etiketinin de orta vadede Vertigo’nun yerini alması için tasarlandığını öne sürmek sanıyorum çok aşırı bir iddia olmayacaktır.
Yorumlar
Vertigo’nun iptal edilmesi sanırım bu etiketle çıkmış çizgi romanları okuyan herkes için hüzünlü bir durum olacaktır. DC yetkililerinin kararın etkisini yumuşatma çabasına rağmen, şimdiden pek çok yazar ve çizer kararın kendilerini üzdüğünü dile getirdi. Adı Vertigo ile özdeşleşen editör Karen Berger da, Vertigo’yu iptal etme kararının uzun süredir hissedilmekte olan bir karar olduğunu, “kurumsal düşünce yapısı” ile “yaratıcı riskler alma”nın birlikte var olamayacağını ifade etti.
Günümüz standartlarında herhangi bir ürün yelpazesi altında üç kategori olmasını kişisel olarak anormal bulmuyorum. Yayınların oldukça basit üç kategori altında değerlendirilmesi özellikle yeni okuyucular için kötü bir durum değil.
Eğer DC Comics uzun yıllar boyunca DC – DC Kids – DC Black Label üçlüsünü koruyabilirse, bu uzun vadede olumsuz bir durum olmaz. Ama bu karar kalıcı olacak mı, DC Comics gerçekten yeni bir “hype” yaratma fırsatında yeni etiketler yaratmaktan vazgeçecek mi, bunu zaman gösterecek. Bu kararı değerlendirirken, Vertigo’nun henüz 2018 yılında bir yeniden yapılandırma geçirdiği ve DCVertigo ismiyle yeniden düzenlendiği de unutulmamalı.
Tabi Vertigo’nun çizgi roman dünyasındaki yeri elbette apayrı bir sorun.
Son yıllarda Vertigo’nun eski etkinliğini ve önemini kaybettiği bir gerçek. Aynı şekilde, günümüz koşullarında Image Comics ve Dark Horse Comics gibi şirketlerin Vertigo’nun 1990’lı yıllarda üstlendiği rolü daha etkili olarak üstlendiği de ortada.
Bununla birlikte, Vertigo’nun prestiji ve önemi böyle bir kararın gerekliliğini sorgulamaya neden oluyor. Bu noktadan sonra yayımlanacak DC Comics çizgi romanları için bu üç etiket kullanılırken, bugüne kadar Vertigo etiketiyle yayımlanmış ve Vertigo ile özdeşleşmiş eserler için bu isim kullanılmaya devam edilemez miydi? Bana göre bu iyi bir alternatif olurdu, ancak DC Comics bu çizgi romanları da doğrudan kendi ismiyle piyasaya sürmeyi gerekli görmüş olacak ki, böyle bir yolu da tercih etmemişler.