Amerikan çizgi roman piyasasını yakından takip eden okurlar, Marvel ve DC Comics’in çizgi roman kapakları ile nasıl yanıltıcı taktikler kullanabildiğini de yakından tanıyor. Bunlara vakıf olunca, insan bir çizgi romanı kapağıyla değerlendirmenin, eseri okumadan kapaktan bir fikir almanın tehlikeli olabileceğini de öğreniyor.
Yine de, bir çizgi romanın önce kapağına vurulup, eserin kendisinden de aynı tadı almak hoş bir durum.
2014 yılında yayımlanan, Wilfrid Lupano tarafından “yazılan” ve Gregory Panaccione tarafından çizilen A Sea of Love – veya Fransızca orijinal başlığıyla Un Ocean d’Amour – benim için böyle bir deneyim oldu.
A Sea of Love – “Sessiz” Bir Çizgi Roman
“Yazılan” kelimesini tırnak içinde kullanıyorum, çünkü A Sea of Love içinde yazı olmayan bir çizgi roman. İngilizcede böyle eserlere “silent” çizgi romanlar deniyor, belki Türkçede “sessiz çizgi roman” da aynı anlamı karşılayabilir.
A Sea of Love’ın yaratıcı kapağı, özellikle Akdeniz ülkelerinde çok yaygın olan konserve sardalya kutularından esinlenmiş. Kapağın hoşuma gitmesinin temel sebeplerinden bir tanesi bu sardalya konservelerinin benim için büyük ölçüde olumlu anlamlar çağrıştırması. Çizgi romanın ana karakteri olan ufak tefek balıkçı için ise, durum bu değil.
Çizgi romanın ana konusu, bu balıkçının her zaman yaptığı gibi balığa çıkması, ancak çeşitli talihsizlikler sonucu geri dönememesi etrafında şekilleniyor. Okyanus üzerinde, küçük bir balıkçı teknesiyle sürüklenip dururken, ana karakterimiz hiç hoşlanmadığı bu sardalya konserveleriyle beslenmek zorunda kalıyor.
Bir anlamda hayatını kurtaran bu konserveleri neden sevmediğini net olarak iddia etmek pek mümkün değil. Yazısız çizgi romanların güzel taraflarından bir tanesi bu tarz muğlak sorulara farklı cevaplar verilmesini mümkün kılması.
Balıkçının sardalyaya karşı olan nefreti tadını sevmemesi kadar basit bir şey de olabilir, bunların kendi hayatında çeşitli olumsuz etkilere sebep olan endüstrilerin eseri olması gibi daha derin bir anlam da…
Tersine Dönen Temalar
Ana karakterimizin – daha doğrusu, birazdan açıklayacağım gibi, ana karakterlerimizden birinin – denizde kaybolmasının ardından, hikaye iki koldan ilerlemeye başlıyor.
Bir tarafta, balıkçının hayatta kalma ve karaya ulaşma çabası anlatılırken, diğer tarafta kocasının kaybolduğuna veya öldüğüne inanmak istemeyen karısının onu bulma çabası merkeze konuluyor. Başta umutsuz bir bekleme olarak başlayan bu ikinci anlatı, daha sonra olay örgüsü bakımından çizgi romanın en komik sahnelerini yaratacak şekilde ilerliyor.
A Sea of Love’ın merkezinde pek çok tema var. Çizgi romanın başlığından da anlaşılacağı gibi, “aşk” bunların başında geliyor.
Yazar Wilfrid Lupano, bu çizgi romanın senaryosunu oluştururken belli başlı klasik eserlerden ilham almış, bu ortada. Bu kadar büyük çaplı bir denizde kaybolma senaryosunu incelerken, Hemingway’in Yaşlı Adam ve Deniz‘inin etkilerini görmek zor değil. Ancak Lupano bir taraftan bu klasik ilham kaynaklarını kabul ederken, bir taraftan da anlatı klişelerini tersine çevirmeye çalışıyor.
Anlatacağı aşk hikayesinin, genç ve tutkulu bir aşkın ilk günlerinde değil, sağlam ve oturmuş bir ilişkide konumlandırılması bunun ilk örneği. Aynı şekilde, erkek karakterin ufak tefek ve zayıf görünümlü, kadın karakterin ise çok daha büyük ve güçlü olarak resmedilmesi de, bir başka güzel örnek.
Tabi bir başka fark da, çizgi romanın sonunda yer alıyor.
Uzun uğraşlar sonunda bir araya gelen karı – koca, muhteşem bir kavuşma veya hayat değiştiren bir mutlu son yaşamıyor – yalnızca kendi sakin dünyalarındaki mutlu rutinlerine geri dönüyor. Bir balıkçı kasabasının huzurlu hayatına, romantik bir övgü.
Gerçekler ve Karanlık
A Sea of Love, büyük ölçüde keyifli, eğlenceli, hatta yer yer absürt ve komik bir çizgi roman.
Ama bu, kitap içinde hiçbir gerçekle yüzleşmediğiniz veya hiçbir olumsuzluk görmediğiniz anlamına gelmiyor.
A Sea of Love’ın hem zaman, hem de tema olarak Hemingway’den ayrıldığı bir nokta, çizgi romanın geçtiği denizlerin, Hemingway’in yaşlı adamının kaybolduğu denizlerle bir olmaması.
Denizlerin ve okyanusların kirlenmesi, bu kirliliğin ciddi boyutlara ulaşması hepimizin uzaktan da olsa bildiği konular. Ancak konuyla ilgili derine indikçe, bu kirliliğin boyutları da farklı bir seviyeye ulaşıyor.
Özellikle İstanbul’da yaşayan okurlarımızın 2019’da düzenlenen bienalin temasından hatırlayacağı gibi, okyanuslardaki plastik atıklar, günümüzde neredeyse kendi içlerinde bir “kıta” oluşturacak kadar ciddi boyutlara ulaşmış durumdalar.
Çizgi romanda da, kayıp balıkçı denizde çaresiz bir şekilde sürüklenirken bu plastik atıkların arasında kalıyor ve uzun süre bu kirlilik içinde yolculuk ediyor. Evet, bu bir denizde kaybolma ve doğayla baş başa kalma mücadelesi – ama bunun romantik bir deniz macerasıyla pek alakası yok. Komik ve tuhaf görünümünün ardında, A Sea of Love günümüz dünyasının karamsar bir eleştirisini de yapıyor. Tahmin edebileceğiniz gibi, plastik atıklar bunun çizgi roman içindeki tek örneği de değil.
A Sea of Love
Lupano ve Panaccione tarafından hazırlanan bu çizgi roman, en ufak bir diyalog kullanmadan ne kadar güçlü bir görsel anlatı yaratılabileceğinin harika bir örneği.
Aşağı yukarı iki yüz sayfalık bu çizgi romanda, güçlü bir aşk ilişkisi, iki farklı “macera”, absürt ve etkileyici bir mizah anlayışı, günümüz dünyasının eleştirisi ve daha fazlası var. Bütün bunları, hiç yazı kullanmadan, ustalıkla aktarılabilmiş olması, çok büyük bir başarı.
Harika
A Sea of Love, çok fazla şey söyleyen, "sessiz" bir çizgi roman
[/columns] [columns size="2/3" last="true"] Sevebilirsiniz...Tuhaf, absürt, komik, kendi içinde okunacak hikayelerden keyif alıyorsanız
Deniz, balıkçılık, balıkçı kasabaları ve benzeri sakin temalardan hoşlanıyorsanız
Ağrılıklı olarak görselliğiyle, yarattığı görsel anlatıyla dikkat çeken çizgi romanları seviyorsanız
Sevmeyebilirsiniz...
Hareketli, aksiyona dayalı, daha basit bir çizgi roman arıyorsanız
Yer yer absürt ve "saçma" olabilen kurgulardan hoşlanmıyorsanız
Yazı içermeyen çizgi romanlar size fazla bir şey ifade etmiyorsa
[/columns]İnceleme sistemimiz hakkında daha fazlası için tıklayın!