Ne yaptı da, Marvel gibi devasa bir şirketin tüm filmlerinde gözükmesi bir gelenek haline gelen, çizgi roman sektörünün en tanınan, en meşhur figürüne dönüştü?
1922 yılında Stanley Leiber adıyla New York’ta doğan Stan Lee, 17 yaşındayken akrabası olan Martin Goodman’ın çizgi roman şirketinde ufak bir iş buldu. Başta yalnızca Goodman’ın isteği üzerine orada bulunan Lee, mürekkep hokkalarını doldurmak, ofisin temizliği ile ilgilenmek ve arada sırada tamamlanmış çizgi romanların son okumalarını yapmak gibi işlerle ilgileniyordu.
İlk çizgi roman hikayesini, 1941’de, Jack Kirby ve Joe Simon tarafından yaratılan Captain America dergisinde kısa bir hikaye olarak yayımlayan Stanley, aslında bir çizgi roman yazarı olmak bile istemiyordu – günün birinde büyük bir roman yazarı olma hayalleri kurduğundan, gerçek adını çizgi roman gibi “basit” bir şeye harcamak istememiş, yazdığı hikayeyi, “Stan Lee” olarak imzalamıştı.
Jack Kirby ve Joe Simon’un şirketten ayrılmasının ardından, henüz 19 yaşında Marvel’ın editörlüğüne getirilen Lee, 1942 yılında İkinci Dünya Savaşı nedeniyle bu işe kısa bir ara verse de, 1960’lı yıllara kadar romantik öykülerden Western maceralarına pek çok çizgi roman yazmaya devam etti ve şirket içindeki konumunu git gide sağlamlaştırarak, Marvel’ın en önemli yazarı, editörü ve “sanat direktörü” haline geldi. Bir başka deyişle, Marvel’ın gerektirdiği “iş adamlığı” kısmıyla Martin Goodman ilgileniyor, fakat yaratıcılık anlamındaki tüm yetki, Stan Lee’nin ellerine teslim ediliyordu. 
Bu başarısını, Hulk, Thor, Spider-Man, Iron Man, Avengers, Daredevil ve X-Men gibi pek çok karakteri yaratarak perçinleyen Lee, bir anlamda bugün “Marvel Evreni” olarak tanımladığımız şeyi de yaratmış oldu. Stan Lee’nin yaratıcısı olarak gözüktüğü karakterleri tek tek sıralamak elbette anlamsız olur, ama Wikipedia bu konuda – en azından işin boyutunu görmek açısından – faydalı bir kaynak olabilir:
http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Characters_created_by_Stan_Lee
Sempatik ve fazlasıyla enerjik kişiliği ile, neredeyse bütün Amerika’nın tanıdığı bir figür haline gelmesi de, bu ününü hem çizgi romanlara daha fazla dikkat çekebilmek, hem de Marvel’a daha çok satış yaptırabilmek için çeşitli yöntemlerle kullanabilmesini sağladı.
Çizgi roman yazmayı hiçbir zaman tam anlamıyla bırakmasa, hatta “DC Comics’in en meşhur karakterlerini Stan Lee yazsa ne olurdu?” ve benzeri ilginç projelerde yer almaya sürekli devam etse de, Stan Lee 1970’lerde sonra aktif çizgi roman yazarlığına büyük ölçüde son verdi. Marvel’ın “yüzü” olarak şirketin bulunduğu New York’tan California’ya taşınan Lee, burada daha yoğun olarak Marvel karakterlerinin sinemaya ve çizgi filmlere aktarılması için çalışmaya başladı. 
Fuarlardaki tavırları, çizgi film ve filmlerdeki yardımcı oyunculukları / seslendirmeleri ve her şeyin başında yer aldığını söyleyebileceğimiz, Marvel dergilerinde okuyucularla iletişim kurduğu Stan’s Soapbox gibi geleneksel özellikleri, onun 1970’lerden sonraki asıl “mesleği” haline geldi: Stan Lee, önce Marvel’ın, daha sonra da tüm çizgi roman sektörünün kabul ettiği bir “elçi” olarak görülmeye başlandı.
Bu yazının yazıldığı tarihte 91 yaşında olan Stan Lee, bugün hala çizgi romanla ilgili ufak projeleri desteklemeye devam ediyor, fakat her şeyden önce Marvel’ın dev bütçeli filmlerindeki cameo sahneleri ve okuyucularla kurduğu ilişkiyle ön plana çıkıyor.
Bütün bir haftayı Stan Lee’ye ayırıp, kendisi hakkında alttaki linkten ulaşabileceğiniz özel dosyayı hazırladığım için, Jack Kirby ve Steve Ditko yazılarındaki gibi “ilginç bilgiler” tarzı bir bölümü bu yazıya eklemiyorum. Bu yazıdaki bilgilerin çok daha detaylandırılmış hali için, tıklayın: