Bu yazının amacı, Marvel Evreni’nin, Ultimate Evreni’nin ve Multiverse olarak adlandırdığımız evrenler bütünün akıbetini, çok basit ve kısa bir şekilde açıklamak.
Dilerseniz sürece adım adım bakalım.
Avengers ve New Avengers serilerinde, Marvel’ın varolan bütün evrenlerini kapsayan Marvel Multiverse’ü yavaş yavaş yok olmaya başladı. Secret Wars #1’e geldiğimizde, Marvel Multiverse’ü sonsuz sayıda evrenden yalnızca iki evrene düşmüştü: Ultimate Evreni ve Marvel Evreni.
Secret Wars’un gerçek anlamda başlaması, Ultimate Evreni ve Marvel Evreni’nin yok olmasıyla gerçekleşti.
Böylece Marvel Multiverse de tamamen yok edilmiş oldu.
İnternet genelinde pek çok Marvel okuru, bunun kalıcı bir durum olacağını düşünüyordu. Tıpkı DC Comics’in 1985 yılında Crisis on Infinite Earths hikayesinde yapmış olduğu gibi, Marvel Multiverse kapsamındaki evrenleri birer birer yok etmiş ve işlerin son anında ortada az sayıda evren bırakmıştı. Bunların, yine Crisis on Infinite Earths’te olduğu gibi, bir araya getirilerek yeni ve tek evrenli bir gerçeklik yaratılması yaygın olarak tahmin edilen finaldi.
Sonuç olarak bu tahmin doğru çıkmadı. Secret Wars’un finali, bizi yeniden yaratılmış olan Marvel Evreni’ne ulaştırdığı gibi; Reed Richards, Sue Storm ve ailelerinin yeni görevini de gösterdi: Molecule Man’in güçlerini kullanan Reed Richards sürekli olarak yeni paralel evrenler yaratıyor, böylece yeni bir Multiverse’ün inşasına da vesile oluyordu. Bir başka deyişle, Marvel Multiverse’ü yok etti, ama tek evrenli bir düzene geçmeyip aynı şekilde yeni, sınırsız sayıda evren içeren yeni bir Multiverse yarattı.
Ultimate Evreni ise yangından kaçamadı. Secret Wars hikayesi ile birlikte Marvel Evreni ve çoklu evren düzeni yeniden yaratıldı, ama Ultimate Evreni geri getirilmedi. Bu zaten tahmin edilen bir durumdu, ve bu durumda tahminler doğru çıktı.
Her ne kadar farklı evrenlerden unsurların bir araya getirilmesi konusu tam işlenmese de, Ultimate Evreni’nin herhalde en önemli karakteri olan Miles Morales kurtarıldı ve ana evrene “transfer” oldu. Ultimates konsepti de yayın hayatını sürdürmesine karşın yalnızca bir isim olarak devam ettirildi, takımın Ultimate Evreni ile bir ilgisi bırakılmadı. Aynı şekilde, Battleworld serisinde gördüğümüz ama teknik olarak Marvel Evreni’ne ait olmayan bazı karakterler de (örneğin Squadron Supreme takımının üyeleri) bu evrene dahil edildi.
Tekrar edelim. New Avengers ve Avengers serileri ile bu serilerin finali Secret Wars serisinde Marvel Multiverse’ü tamamen yok edildi. Secret Wars’un finalinde yeni bir Multiverse yaratıldı. Marvel’ın ikinci büyük evreni Ultimate Universe ise, az sayıda unsuru ana evrende devam edecek şekilde tamamen ortadan kaldırıldı.
Peki, ana Marvel Evreni’ne ne oldu? Marvel Evreni gerçek anlamda sıfırlandı mı?
İkinci sorudan başlamak daha kolay. Hayır, Marvel Evreni gerçek anlamda sıfırlanmadı. DC Comics Crisis on Infinite Earths hikayesini yayınladıktan sonra, veya daha yakın tarihindeki New 52 sürecinde, karakterlerinin büyük çoğunluğunu baştan kurgulayan, yeni orijinlere dayandıran, yepyeni evrenler olarak kurgulanmıştı.
Secret Wars süreci ise, Marvel’ın son dönemde yaşadığı büyük gelişmeleri ortadan kaldırmadı. Steve Rogers’ın yaşlanması, Captain America rolünü Sam Wilson’un üstlenmesi, Jane Foster’ın Thor olarak karşımıza çıkması, Spider-Man’in Parker Industries ile başarılı bir iş adamı haline gelmesi, Wolverine’in ölü olması — kısacası Secret Wars öncesi düzende bildiğimiz neredeyse her şey aynen devam ettirildi.
Secret Wars’un finali ile All New, All Different Marvel’ın başlangıcı arasında sekiz aylık bir süre geçmiş kabul edildiği için, elbette evrende yeni ve farklı hikayeler, kurgular ve değişiklikler gözükmesi normal olarak sunuldu. Aynı şekilde, bazı “anormal” değişiklikler de, Secret Wars’un finaliyle açıklanmış oldu: Dr. Doom’un yüzünün iyileşmesi ve Black Panther’ın Wakanda’yı yeniden yaratmış olması gibi.
İlk soru ise daha karışık. Marvel Evreni’ne ne oldu? Bu yeni yaratılan evren hala Marvel Evreni mi? Yoksa dönemi özetleyen etiketin de belirttiği gibi, “tamamen yeni, tamamen farklı” bir evren mi?
Dürüst konuşmak gerekirse, bu soruya yüzde yüz kesin bir şekilde cevap vermek mümkün değil. Earth-616 olarak bildiğimiz Marvel Evreni, Secret Wars sürecinde gerçekten yok edildi. Fakat daha sonra “yeniden yaratıldı”. Bu evrenin geçmişindeki olayların büyük çoğunluğu, aynen korunmuş oldu. Bu evren hala Earth-616 mı? İsmi, tanımı, mantığı, işleyişi değişti mi? DC Comics’in doğrudan yaptığı adlandırma mantığının aksine, Marvel bu sorulara henüz kesin cevaplar vermiş değil. Earth-616 gibi tanımları sevmediklerini açıkça belirten Marvel editörleri yalnızca bunun “Marvel Evreni” olduğunu söylemekle yetiniyorlar.
Fakat, şu ana kadar gördüklerimiz bunun (yer yer, “The Prime Earth” gibi bir tanımla belirtilse de) hala Earth-616 olduğuna işaret ediyor. “Evren sıfırlama” kavramının asıl yaratıcıları olan DC Comics’e baktığımızda, yaşanan en büyük değişikliklerin karakter odaklı olduğunu görüyoruz. DC Comics, örneğin, (gayri resmi bir şekilde) Earth-2’dan Earth-1’a geçtiğinde, kullandıkları karakterler farklı karakterler oluyor. New 52 sürecine geçtiğinde, yine farklı karakterler ortaya çıkıyor. Earth-2 Superman, Earth-1 Superman ve New 52 Superman, hepsi farklı karakterleri tanımlayan isimler.
Marvel’da ise Secret Wars öncesinde varolan Peter Parker ile bu Peter Parker’ın, veya Tony Stark’ın, veya Sam Wilson’ın ayrı karakterler olduğunu düşünmemiz için bir sebep yok. Bu da, genel bir mantık yürütme ile, Secret Wars’un Marvel Evreni’ne (Miles Morales’i dahil etmek, Dr. Doom’u iyileştirmek, Reed Richards ve ailesini evrenin dışına çıkartmak) gibi çeşitli ufak rötuşlar yaptığını, ama gerçek anlamda bir “evren sıfırlaması” yaşanmadığını çıkartmamızı sağlıyor.