Nedir?

CGC Notları Nelerdir?

Bunu anlatmanın bir basit, bir de karışık yolu var, fakat söz konusu Amerikan çizgi romanlarının koleksiyon piyasası olunca, basit açıklama ne yazık ki pek de yeterli olmuyor. Yine de, en azından kafalarda netleştirmek için, onunla başlayalım. 

Diyelim ki, Berk de, Ali de, Action Comics # 1 sayısını saklayacak kadar ileri görüşlü iki arkadaşımız. Fakat, Berk kopyasını gerçekten “saklamış”, okumamış, açmamış, hava almadığı poşetlerde korumuş – Ali ise, sadece atmaya üşenmiş, onlarca kez okumuş, çizgi romanı eski püskü bir hale sokmuş. Sizce bunların hangisi daha çok para ediyordur? 

İşte basit açıklama bu – bir çizgi roman ne kadar iyi durumdaysa, fiyatı da o kadar fazla oluyor. 

Listen to “31 – CGC Etiketleri – Çizgi Roman Koleksiyonerlik Dünyası” on Spreaker.

Fakat, yeni çizgi roman koleksiyonerlerinin, “Çizgi romanlarım bir gün değerlenecek!” hayallerini aşıp, bir yan sektör olarak çizgi roman toplama, alma ve satma işine gerçekten göz attığınız zaman, mesele hiç de bu kadar basit değil. 

İnternetin (yani alan kişinin satın alacağı ürünü görmediği bir ortamın) bir satış alanı olarak kullanılmasının da etkisiyle, bu “kondisyon meselesi” gerçek anlamda önem kazanıyor – ve ciddi (ve muhtemelen zengin) çizgi roman koleksiyonerleri için “kondisyon”, bizim GittiGidiyor’da gördüğümüz “Kapaktaki bir çizgi hariç çok temiz, hiç okunmamış gibi!”, “Birinci elden farksız çizgi roman lotu” gibi laflardan çok daha ciddi bir mesele. 

Şu çizgi roman kapağına bir göz atalım:

Resimden ne kadar anlaşılıyor bilmiyorum, fakat buradaki çizgi roman plastik bir koruyucunun içinde ve görebildiğiniz gibi, sol üst köşede 8.5 şeklinde bir kondisyon belirtilmiş. İşte çizgi romanlarınızın kazanacağı değer konusunda, son derece önemli olan meselelerden biri de bu. 

O 8.5, kitabın sahibinin kendi kendine belirlediği, veya çizgi roman seven bir arkadaşına verip, “Hacı şuna on üzerinden bir not ver desem ne dersin?” şeklinde kararlaştırılmış bir numara değil. Amerika’da, resmin ortasında ve sağ üst köşede yazan “CGC Universal Rating”leri veren bir CGC Comics adlı şirket bulunuyor ve bu arkadaşlar, çizgi romanların değerlerini belirlemek konusunda, çok, çok önemli bir yere sahipler. 

Çizgi romanların bulunduğu kondisyonları renklerle ve notlarla belirleyen bu şirket, ciddi para edecek çizgi romanların satışında bir olmazsa olmaz – Amazing Fantasy # 15, Amazing Spider-Man # 1, Action Comics # 1 gibi sayıların, CGC tarafından notlandırılmadan satılmaları, neredeyse imkansız bir durum. 

Peki, bu süreç nasıl işliyor? Notlandırmalar ve renkler ne anlama geliyor? 

Süreç aslında görece basit. Bulduğunuz ve kondisyonunu öğrenmek istediğiniz çizgi romanı CGC Comics’e götürüyor veya gönderiyorsunuz. Tabi bu işi yapmak bile oldukça zor – zira CGC Comics, paralı üyelik gerektiren CGC Collectors Society üyesi olmayan kimseden çizgi roman kabul etmiyor, ve paralı üyeliğe geçmek istemezseniz, çizgi romanlarınızı yetkili bayilerden kendilerine göndermeniz gerekiyor – ki bu da, aradaki şahıslara para ödemenizi gerektiriyor. 

Olur da çizgi romanlarınızı göndermeyi başarabilirseniz, bir de notlandırma servisi için para göndermeniz gerekiyor. Bu servis de hiç ucuz olmamakla beraber, gönderdiğiniz çizgi romanın değerine göre değişiyor. Fiyat listesinin ne kadar karışık ve pahalı olduğunu görmek için, şuraya bir göz atabilirsiniz: 

CGC Hizmet Ücretleri

O yüzden, aslında çizgi romanlarınızı CGC’ye gönderip bir rating almak bile zor bir süreç. Pek çok çizgi roman okuru, kendi ellerindeki çizgi romanları CGC’ye göndermek yerine, halihazırda rating’i olan çizgi romanları satın almayı tercih ediyor. Ratinglerin tüm amacının da satış sürecini kolaylaştırmak olduğunu düşündüğünüzde bu mantıklı bir tercih.

Gelelim değerlere… CGC çizgi romanlarınızı 0.5’den başlayıp, 10.0’a kadar giden bir ölçekte değerlendiriyor. Bu sayıların temsil ettiği olaylar ise şöyle: 

10.0 olan “Gem Mint”, çizgi romanın olabilecek en yüksek seviyede olduğuna işaret ediyor. Fakat, bu tarz bir çizgi roman için standartlar o kadar yüksek ki, günümüzde çoğu çizgi roman bırakın 10.0’ı, bir çizgi roman dükkanına dağıtıldığı ve rafa konduğu anda “Near Mint” özelliğini bile kaybediyor. 1980 öncesi bir çizgi roman için 9.5 üzeri bir rating mi dediniz? Neredeyse imkansız!

Gem Mint öyle bir kondisyon ki, yukarıda bahsettiğimiz her şey böyle bir kondisyon karşısında değersiz kalıyor – Gem Mint olmak, çizgi romanın binlerce dolara satılması için yeterli. Benim bu yazıyı yazdığım tarihte E-Bay’de, Walking Dead serisinin Gem Mint olarak sınıflandırılmış bir sayısı, 10.000 dolara alıcı bulmuş durumda. Açık arttırmanın bitmesine daha beş gün var, fiyatın daha artması da mümkün… 

Gem Mint gibi ütopik seviyeleri bir kenara bırakıp, listede aşağı doğru gittiğimizde dikkatinizi çekmesi gereken bir şey var. Gem Mint, yani “yepyeni”den başlıyor, “neredeyse yepyeni” (near mint) seviyesine düşüyor, oradan “çok iyi” seviyesine iniyoruz ve hatta 10 üzerinden 1.8 bile, “iyi” olarak adlandırılıyor. 10 üzerinden 1’de yazan “fair” – fena değil – gibi bir anlam taşıyor, ve ancak 0.5’e geldiğimizde “zayıf” kondisyonunu görüyoruz. Peki ama, ondan bire kadar bu kadar iyi seviyeler olması saçma değil mi? 

Hayır değil, çünkü bu şirketler aradaki ufak detayları o kadar abartıyla, o kadar takıntılı bir şekilde ölçüyorlar ki, “yepyeni” ile “çok iyi” arasında devasa bir fark var. Bunun ötesinde, öyle kapağı yırtık, zımbalarından ayrılmış, iç sayfaları lekelenmiş çizgi romanlar, adamların ilgi alanına pek girmiyor, böyle çizgi romanları notlandırmayı doğrudan reddediyorlar – o yüzden “1” gibi görece düşük rating’leri bile, “eğitimsiz” bir göz için aslında oldukça iyi kondisyonda olan çizgi romanlar için kullanılıyor. 

Peki ya renkler? 

Notlandırma çizgi romanın kondisyonunu belirtirken, renkler de çizgi romanla ilgili çeşitli bilgiler veriyor. 

Mavi CGC Nedir?

Mavi etiketler, normal bir şekilde notlandırılmış her çizgi roman için kullanılıyor. Aynı şekilde, CGC tarafından notlandırılamayacak kadar kötü olan eserler de, mavi etiketle sunuluyorlar, yalnızca solda, yukarıdaki resimde 9.0 yazan yer boş oluyor:

Sarı CGC Nedir?

Eser için önemli biri, yani yazar, çizer, editör vs. tarafından imzalanmış olan çizgi romanlar, sarı etiketle sunuluyorlar. Bu tahmin edebileceğiniz gibi daha değerli bir etiket türü, fakat işin içinde bir bit yeniği var: Bir çizgi romanın sarı etiketi olması için, sayıyı imzalayan kişinin bunu CGC yetkilileri önünde yapması gerekiyor. “Yani Brian Michael Bendis’le buluştum, çizgi romanımı imzalattım, CGC’ye gönderdim, sarı etiketi aldım” gibi bir durum olmuyor.

Yeşil CGC Nedir?

Yeşil etiketler, normal şartlarda değerlendirilebilir durumda olup, göze çarpan tek bir eksikliği olan çizgi romanlar için kullanılıyorlar. Örneğin, çizgi romanınız normalde 8.0 rating’i alacak kadar iyi durumda, fakat içinden bir sayfadaki abonelik formunu kesmişsiniz – veya arka kapakta iki santimlik bir yırtık var. İşte bu durumlarda, CGC yeşil etiket kullanıyor. 

Hazır olun – CGC yetkilileri gözlemlemeden atılmış imzalar da, yeşil etiketle sunuluyorlar. Yani, Büyülü Dükkan’daki imza gününde Ivan Reis’e imzalattığınız bir çizgi roman, kapağında ufak bir yırtık olan çizgi romanla benzer muamele görüyor! 

Yukarıda bunun bir örneği var. Etiketin ortasında, sayıyı tanımlayan bölümün altında küçük harflerle “Name written on cover in marker” yazıyor. Yani sayının neden yeşil etiketle değerlendirildiği açıklanmış oluyor.

Mor CGC Nedir?

Mor etiketler, üzerinde yenileme çalışmaları yapılmış, yani orijinal halini kaybetmiş çizgi romanlar için kullanılıyor. Çizgi romanın renklerini bir şekilde daha canlı hale mi getirdiniz? Çizgi romanın zımbalarını mı değiştirdiniz? Bu CGC’dan sadece “restored” olarak not alabiliyor ve değeri de haliyle düşüyor. 

Restorasyonun amatör mü, profesyonel mi olduğu, ne kadar ciddi boyutlarda yapıldığı da, aynı şekilde not ediliyor ve eserin değerine etkide bulunuyor. 

Mavi – Gri CGC Nedir?

Bu yazının ilk yazıldığı tarihte mevcut olmayan ve yukarıdaki durumun bir alt kategorisi olarak değerlendirebileceğimiz “Conservation” da bir başka etiket.

Yukarıdaki mor etikete dikkatli olarak baktığınızda, not kısmının üstünde küçük bir not daha göreceksiniz:

Burada Apparent (B-3) olarak yazan kısım, restore edilmiş çizgi romanın restorasyon kalitesini ifade ediyor. Çizgi romanın sayfaları dökülüyor diye orijinal zımbaları çıkartıp evde sayfaları tekrar zımbalamak ile, kimyasal maddeleri dikkatlice kullanarak sayfaların renklerini canlandırmak aynı şey değil.

Bu ayrımı yapabilmek için, CGC mor etiketlerin üzerinde restorasyon kalitesini ayrıca belirtiyor.

Peki ya “mavi – gri etiket”?

CGC Conserved Grade olarak tanımlanan bu etiket, kesinlikle profesyonel olarak yapılmış, yani mor etiket skalasında en iyi restorasyon kalitesine ulaşmış; ve restorasyonu yalnızca çizgi romanın uzun vadeli dayanıklılığını arttıracak, minimal ve genel görünümü etkilemeyecek seviyede bırakmış çizgi romanlara veriliyor.

Bir başka deyişle, çizgi roman üzerinde çok çok ufak ve ustaca restorasyonlar yaptıysanız, bu “mor” (restore edilmiş) değil, mavi-gri (“korunmuş”) statüsünde değerlendiriliyor.

Karışık (Mor – Sarı, Sarı – Yeşil vs.) CGC Nedir?

Tahmin edebileceğiniz gibi, tanımladığımız bu etkietler yeri geldiğinde birbirleriyle karıştırılabiliyor.

Restore ettiğiniz bir çizgi romanı (mor) , CGC yetkilileri önünde Stan Lee’ye imzalattınız (sarı) – etiketiniz sarı ve mor karışımı oluyor:

Gelin biraz daha abartalım. Türkiye’de katıldığınız imza gününde bir çizgi romanı Jock’a imzalatıyorsunuz. Ortada bir CGC yetkilisi olmadığı için, bu yeşil etiket anlamına geliyor. Ama daha sonra, aynı çizgi romanı CGC yetkilileri önünde bir de Scott Snyder imzalıyor. Buyurun, sarı – yeşil karışımı etiketiniz:

Tabi sarı – gri vb. karışımlar da mümkün.

Pedigree (Altın renkli / siyah – beyaz) CGC Nedir?

Aslında 2014’te yazılmış olan bu yazıya, 2020’den bir başka ekleme. Yeteri kadar etiketleri olmadığını düşünmüş olacaklar, CGC bir de örneğini aşağıda görebileceğiniz altın renkli etiketleri ve siyah beyaz etiketleri kullanmaya başlamış durumda.

Etiketlerden de okuyabileceğiniz gibi, bu çizgi romanlara Pedigree Grade deniyor.

Tüm etiketler içinde açıklaması en zor olan da herhalde bunlar. Önce bir tanım yapalım, sonra da açıklayalım.

“Pedigree Grade” değerlendirmesi, orijinal olarak belli bir koleksiyonerin elinde bulunan ortak çizgi romanları tanımlamak için kullanılıyor. CGC ve diğer profesyonel çizgi roman koleksiyonerleri, belli bir kalitede olan, belli bir grup çizgi romanı bir araya getiren büyük ve önemli çizgi roman koleksiyonlarını “Pedigree” Koleksiyonlar olarak tanımlıyor.

Bir örnekle açıklamak daha kolay olabilir. Diyelim ki, 1930’lu ve 40’lı yıllarda John Adams isimli bir adam çıkan her çizgi romandan iki kopya alıp, poşetlere koyup saklıyor. Bundan yetmiş yıl sonra, bir taşınma sırasında, torunu bu çizgi roman koleksiyonunu buluyor.

Torunu bu çizgi roman koleksiyonundan birilerine bahsedip, profesyonel koleksiyonerlerin ve dükkan sahiplerinin durumdan haberdar olmasını sağladığında, bu büyük bir olaya dönüşüyor. Günümüzde düzgün kondisyonda kaldığını düşünmediğimiz pek çok çizgi roman, bir anda yeniden piyasaya dönüyor. Hatta tüm zamanların en değerli çizgi romanı Action Comics’in bile iki kopyası daha ortaya çıkıyor.

Tarihi olarak önemli, büyük ölçüde düzgün koşullarda saklanmış, zaman zaman ayırt edici bir özelliğe sahip olan bu koleksiyonlar CGC tarafından Pedigree Collection olarak adlandırılıyor ve yukarıda gördüğünüz etiketlerle sunuluyor. Atıyorum, bizim örneğimizde bahsettiğimiz koleksiyon, “The John Adams Collection” olarak adlandırılmaya başlanıyor.

Yukarıda görebileceğiniz etiketlerde adı geçen Edgar Church / Mile High koleksiyonu, Altın Çağ döneminden itibaren yaklaşık 15.000 çizgi roman içeren devasa bir koleksiyon.

Pedigree Etiketi neden kullanılıyor?

Birincisi, bu çizgi romanları toplayıp yüksek kondisyonlarla günümüze kadar ulaştıran kişilere, deyim yerindeyse, bir vefa gösterilmiş oluyor. Koleksiyon parçalara ayrılıp satıldıktan sonra bile, bir anlamda onların günümüze kadar ulaşmasını sağlayan koleksiyonların bütünlüğü korunmuş oluyor.

Tabi uzun yıllar boyunca, aynı ortamda, aynı koşullarda muhafaza edilmiş çizgi romanların kondisyon ve kalitesinde bazı ortak noktalar da oluyor. Hatta, bazı koleksiyonların tanımlayıcı özellikleri de var – Neredeyse tüm çizgi romanların kapağına kurşun kalemle adını yazan “Larson” koleksiyonu bunun iyi bir örneği.

CGC, yalnızca resmi olarak tanıdığı Pedigree koleksiyonlara bu ratingi veriyor. Şu anda CGC tarafından resmen tanınan 59 pedigree koleksiyon var.

Biraz abartılmamış mı bu olay? Bu kondisyon işi o kadar da önemli olabilir mi gerçekten? 

Kondisyon işi çizgi roman alışverişlerinde o kadar önemli ki, yukarıda da dediğim gibi, CGC tarafından notlandırılmamış kayda değer bir çizgi romanın değerine satılması gerçekten neredeyse imkansız bir durum. Şöyle söyleyeyim, normal şartlarda, CGC kriterlerine göre 10 üzerinden 9 alacak, fakat notlandırılmamış bir çizgi roman, CGC tarafından 6.5 olarak notlandırılan bir çizgi romandan daha ucuza rahatlıkla satılabiliyor – yani not ne olursa olsun, eserin notlandırılmış olması çoğu zaman değerinin çok artması için yeterli olabiliyor. 

Aynı şekilde, yukarıda verdiğim Walking Dead # 9 örneğinde olduğu gibi, bir çizgi romanın sadece çok iyi notlandırılmış olması da, normal şartlarda değeri 50 – 55 dolar olan bir çizgi romanı, 10.000 dolara kadar çıkartabiliyor. 

Ama yine de, sanırım birkaç somut örnek vermek, bu durumun da daha rahat açıklanmasını sağlayacaktır. 

Superman’in ilk gözüktüğü sayı olan Action Comics # 1’in, CGC tarafından 5.0 olarak notlandırılan bir kopyasının değeri, 300.000 dolar olarak veriliyor. Aktör Nicholas Cage’e ait olan 9.0’lık bir kopya ise, geçtiğimiz yıllarda 2.16 milyon dolara satılmıştı. 

Batman’in ilk gözüktüğü sayı olan Detective Comics # 27’nin 9.4’lük bir kopyası için biçilen değer 4 milyon doların üstünde. 8.0’lık bir sayı ise, 1.07 milyon dolara satılmış. 

Bu yazımızın yazılmasına vesile olan Amazing Spider-Man # 1’in Near Mint (9.4) bir kopyası için tahmin edilen fiyat 57.000 dolar civarında. Yukarıdaki resimden hatırlayacağınız 6.5’lik kopya ise 7.900 dolara satılmış. 

Daha fazla örneğe gerek var mı bilmiyorum – fakat durum ortada. Bu ufak kondisyon farkları bile, çizgi romanların değeri üzerinde, gerçekten inanılmaz öneme sahip. 

Kaynak yazı: https://www.altevren.net/oezel-dosyalar/763-cizgi-romanlar-m-ne-kadar-degerlenecek