Giriş Dosyaları - Özel Dosyalar

Comics Alemine Giriş Rehberi

“Çizgi roman okumak istiyorum, hevesle internete giriyorum, fakat o kadar çok şey var ki, kafam karışıyor, bir anda okumaktan vazgeçiyorum.”

Eğer bu sözler size yabancı gelmiyorsa, sakin olun. Doğru yerdesiniz!

Bu özel dosyamızla, çizgi roman okumak isteyen, fakat nereden başlayacağını bilemeyen ve internetteki kaynak zenginliği arasında kaybolan tüm okuyucularımızın derdine deva olmaya çalışacağız.

Comics Alemine Giriş Rehberi, AltEvren sitesinin en popüler özel dosyası. İlk olarak 2011 yılında yazılan bu dosya, daha sonra ufak güncellemelerle değiştirildi, 2015 yılının ilk günlerinde de – aradan geçen üç -dört yılda yaşanan değişiklikleri ve güncellemeleri karşılayabilmesi için – baştan aşağıya yenilendi.

2019 yılında, sitemizin en popüler yazısını bir kez daha güncelliyoruz – sekiz yıl gibi bir süre boyunca PDF olarak sunduğumuz bu dosyayı, şimdi doğrudan sitemiz üzerinden okuyabilirsiniz.

Eğer – sadece nostaljik açıdan – eski dosyalarımızı incelemek isterseniz, bunlara yazının sonunda ulaşabilirsiniz.

Giriş

Başlamadan önce, okuyacağınız rehberle ilgili bazı temel bilgiler vermek istiyorum.

Birincisi, “Comics” Alemine Giriş Rehberi, basit bir “Şunu oku! Bunu oku! Şuna geç, bunu bitir!” listesi değil. Dosyanın amacı, son derece hızlı bir şekilde, çizgi romana başlamayı zor kılan sebepleri size basitçe açıklamak ve bu “karmaşık” dünyada yolunuzu rahatlıkla bulabilir hale gelmenizi sağlamak.

İkincisi – umarım bu noktaya kadar yazının uzunluğuna bakmak için mouse ile aşağılara doğru gitmemişsinizdir!

Evet, Comics Alemine Giriş Rehberi oldukça uzun bir dosya, ama uzun olmasının temel sebebi farklı beklentiler için farklı çözümler sunmasından kaynaklanıyor. Herkesin okuması gereken birkaç kısa bölüm var. Ama bundan sonra, yazının sadece belli yerlerini okumanız yeterli. Bu, baştan sona okunması için tasarlanmış bir yazı değil.

Şimdilik devam edin – yazı gerektiği noktalarda sizi ulaşmanız gereken yerlere yönlendirecek!

Neden “Comics”?

İlk olarak, bu kavramı neden İngilizce kullandığımızı açıklamamız gerekiyor. Neden “Comics” Alemine Giriş Rehberi? Neden “Çizgi Roman” Alemine Giriş Rehberi veya Çizgi Romana Başlama Rehberi değil?

Çünkü her ne kadar çizgi roman kelimesi son derece basit, açıklayıcı ve evrensel gözükse de, gerçekte durum bu kadar basit değil. Dünyanın farklı yerlerinde, çizgi roman sanatı farklı şekillerde, farklı hikayelerle, farklı üslup ve tekniklerle icra ediliyor ve biz çizgi roman okurları da, bu kargaşadan kurtulmak için belli başlı kategorizasyonlar yapmak durumunda kalıyoruz.

Türkiye’de, bu kategorizasyon coğrafi olarak yapılıyor. “Dört büyük çizgi roman ekolü”nü, İtalya, Fransa, Amerika ve Japonya olarak tanımlıyor ve çizgi romanları buna göre sınıflandırıyoruz. Bu özel dosyanın adı “Comics” Alemine Giriş Rehberi, zira sadece Amerikan çizgi romanına başlamak için bilgiler içeriyor – örneğin manga okumak istiyorsanız, bu dosya ne yazık ki size yardımcı olamaz.

İlginizi çektiyse…



Çizgi romanın farklı coğrafyalar etrafında kategorize edilmesi hakkında daha fazla bilgi almak için, Türkiye ve Dünya’da Çizgi Roman Coğrafyası başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.

Comics Alemine Giriş Rehberi’ni ilk kez okuyorsanız, şimdilik bu yazıyla dikkatinizi dağıtmayın; ya da kaydedip sonra okumaya çalışın!

Çizgi Romana Başlamak Neden Zor?

Gelelim asıl meselemize… Çizgi romana başlamak neden bu kadar zor? Neden böyle bir dosya gerekiyor?

Tahmin edebileceğiniz gibi, dışarı çıktığımda sık sık yanımda çizgi roman oluyor. Yanımda taşıdığım veya bir yerden satın aldığım çizgi romanları gören arkadaşlarımdan, ara sıra, “Keşke benim de çizgi roman kültürüm olsa,” “Valla ben de çok özeniyorum bu çizgi roman işine,” gibi cümleler duyuyorum.

İşin ilginç tarafı şu: Aslında, çizgi romana başlamak, çizgi roman kültürüne sahip olmak kesinlikle zor değil. Evet, çok okumak, çok araştırmak, çok şey öğrenmek gerekiyor – ama başlangıç açısından, “edebiyat kültürü” veya “sinema kültürü” gibi kavramlardan hiçbir farkı yok.

Nasıl ki sinema kültürü edinmek için bir yerden başlayıp filmler izliyorsanız, nasıl ki edebiyat kültürü için bir yerden başlayıp kitaplar okuyorsanız, çizgi roman kültürü için de tek yapmanız gereken, bir yerlerden (evet, herhangi bir yerden!) başlayıp çizgi roman okumak.

Zor olan çizgi romana başlamak veya çizgi roman kültürü edinmek değil, Marvel Comics ve DC Comics gibi, karmaşık evrenleri bulunan şirketlerin çizgi romanlarına başlamak.

Fakat, çizgi roman bunlardan ibaret değil.

Marvel – DC dışında, tıpkı bir kitap gibi, satın alıp, açıp, okuyup bitirebileceğiniz sayısız çizgi roman var.

Çizgi romana başlamak isteyenlerin ezici çoğunluğu, Marvel – DC serilerine başlamak isteyen okuyucular. Dolayısıyla, bu özel dosyanın büyük kısmı bu iki şirkete ayrılıyor. Fakat, eğer siz “çizgi roman kültürüne” sahip olmak, süper kahramanlarla, karışık evrenlerle uğraşmadan bu sanat dalının örneklerini tanımak istiyorsanız, elbette sizler için de önemli bilgilerimiz var!

Grafik Roman Nedir?

Hatta- hemen böyle bir bilgiyle başlayabiliriz. Ne tür bir çizgi roman okuru olmak isterseniz isteyin, mutlaka karşınıza çıkacak bir kavram var: Grafik Roman.

Çok dürüst konuşmak gerekirse, aslında grafik roman sadece çizgi roman demenin daha şaşalı bir yolu: Fakat yine de, belli amaçlarla kullanıldığı yerleri bilmek gerekiyor.

Amerikan çizgi roman endüstrisi, eserlerin genel olarak aylık yayınlandığı bir endüstri. Her ay çıkan, ve sattığı sürece bir şekilde çıkmaya devam eden eserler, genellikle “çizgi roman / comic book” olarak adlandırılıyor. Grafik roman (Graphic Novel) ise, özellikle şu durumlarda kullanılan bir kavram:

1 – Spesifik olarak bir sayıda bitecek olan eserler, zaman zaman grafik roman olarak sınıflandırılıyorlar. Örneğin Watchmen bir grafik roman, çünkü yayınlanmaya başlandığı günden itibaren, on ikinci sayısıyla biteceği biliniyor.

2 – Doğrudan bitilmiş olarak basılan eserler de, bazen Grafik Roman olarak adlandırılıyor. Normal çizgi romanlar, fasikül olarak basılan, reklamlar hariç yirmi civarı sayfadan oluşan eserler. Bitmiş olarak basılan grafik romanlar ise, sayfa sınırlaması taşımıyor ve çoğu zaman cilt olarak basılıyor. Örneğin, Asterios Polyp, bu tarz bir eser.

Bu tarz çizgi romanları, yani önceden fasikül olarak basılmamış, parçaları başka bir formatta yayınlan- mamış eserleri birinci maddeden ayırmak için, artık “Original Graphic Novel” olarak tanımlayanlar da var – bunu da bir not olarak ekleyelim.

3 – Bir başka durum, ki bu aslında en yaygın olanı, grafik roman kavramını daha entelektüel, daha kompleks, ve yetişkinlere yönelik konuları ele alan çizgi romanlar için kullanmak: Maus, Asterios Polyp, Watchmen gibi eserler ve çok daha fazlası, yayın mantığından çok bu anlamla “grafik roman” olarak adlandırılıyorlar.

Grafik Roman Kavramı ve Sıkıntıları



Grafik roman, çizgi roman dünyası içinde tartışmalı bir kavram. Yukarıdan da bir nebze anlayacağınız gibi, herkes bu kavramın tam olarak ne anlama geldiği konusunda hemfikir değil. Özellikle daha ciddi eserlere “graphic novel” denmesi konusunda ciddi itirazlar var.

Bazı okurlar, grafik roman kavramını çizgi roman kavramına göre daha çok ciddiye alınabilecek bir kavram olarak görüp destekliyor. Bazıları ise farklı bir kavram yerine “çizgi roman” kavramının saygı görmesi için mücadele ediyor. Alan Moore, Neil Gaiman gibi “grafik roman” olarak tanımlanan eserlerle meşhur olan yazarlar bile, bu kavrama itirazlarını dile getirmiş durumda. Bütün bunlar hakkında daha fazlası için, bu yazı da ilginizi çekebilir:

Grafik Roman Kavramı ve Sıkıntıları

Grafik roman kavramının, Marvel – DC okumak isteyenler için faydalı olabilecek, önemli bir kullanımı daha var. Ülkemizde uzun süredir popüler olan, ciltli çizgi roman mantığı, Kuzey Amerika ülkelerinde son on beş – yirmi yılda anlamda popüler hale gelmiş durumda.

Dolayısıyla, eğer bir karakterin çizgi romanlarını okumak istiyor, fakat birinci sayıdan başlamak istemiyorsanız, doğrudan bir cildi alarak başlamak, veya en azından ciltlerin içeriğine göre okumak da ciddi bir olasılık.

Bu nedenle, Marvel ve DC gibi şirketler, artık çizgi romanlarını, belli bir sayıdan sonra “ciltlenecek” şekilde tasarlıyorlar. Yani, aylık olarak çıkan çizgi romanlar, artık bir gün ciltlenip, tek bir “grafik roman”, veya daha popüler terimlerle, “Trade Paperback (TPB)” / “Hardcover (HC)” vs. formatlarında da satılacakları bilinciyle hazırlanıyor.

Bununla birlikte, Marvel – DC Comics şirketlerinin, eserlerini artık cilt olarak rahatlıkla toplanabilecek şekilde daha az sayılı olarak, sık sık sıfırdan başlatarak, eskisi gibi 500, 600, 700 sayıya ulaşmadan, 20 – 25 – 30 sayılık seriler olarak kurgulamaları da, bu ciltleme mantığının gözle görülebilen sonuçlarından bir tanesi.

Genel bir şey söylemek ne yazık ki mümkün olmasa da, Marvel ve DC genellikle hikayelerini, beş, altı veya yedi sayıda bir cilt oluşturacak şekilde tasarlıyor.

Somut bir örnek vereyim: bu yazının yazıldığı tarihte DC Comics’in Batman serisi kırkıncı sayısına yaklaşıyor. Fakat, bu Batman serisinin dördüncü cildi ile okumaya başlarsanız (ki bu 21. sayıya tekabül ediyor) yine de hiçbir ön okumaya gerek duymadan hikayeyi takip etmeniz mümkün. Tabi bazen ciltler de birbirinin devamı olabiliyor (aynı örnekten devam edersek, Batman’in beşinci cildi, dördüncü cildin bir devamı olacak) fakat bir “kısayol” olarak bu durumun bilincinde olmak faydalı olabilir.

Nasıl Bir Çizgi Roman Okuru Olmak İstiyorsunuz?

Dosyamızın sizinle ilgili bölümü şimdi başlıyor!

The Question – Bir DC Comics Karakteri

Çizgi romana başlamak isteyen insanların hata yaptığı bir nokta, sadece bu cümleyi kurup sonuç beklemek oluyor. Oysa çizgi roman çok, çok geniş bir alan – ve özellikle başlangıç aşamasında, nasıl bir başlangıç yapmak istediğinizi iyi belirlemeniz gerekiyor. İşte temel seçenekler:

1 – Iron Man, Captain America, Thor ve Avengers filmlerini izlediniz, Spider-Man, X-Men hakkında çizgi romanlara merak saldınız… O halde sizin Marvel Comics çizgi romanları okumanız gerekiyor. Sizi, Marvel ve DC Çizgi Romanlarına Başlamak Neden Zor? bölümüne bekliyorum.

2 – Superman ve Batman filmlerinden, Arrow dizisinden, Injustice oyunundan, veya Sheldon Cooper’ın Flash sevgisinden mi etkilendiniz? Bu durumda, DC Comics çizgi romanları sizin için ideal. Evet, doğru tahmin ettiniz, şimdilik siz de Marvel ve DC Çizgi Romanlarına Başlamak Neden Zor? bölümünden başlayabilirsiniz.

3 – Eğer, “Benim süper kahramanla, paralel evrenle, Marvel’la, DC’yle işim olmaz, ben daha entelektüel, daha sanatsal, daha edebi çizgi romanlarla uğraşmak, bir çizgi roman kültürü edinmek istiyorum diyorsanız” aradığınız şey Marvel – DC dışında yayınlanan çizgi romanlar, yani bağımsız eserler.  Sizi, Bağımsız Çizgi Romanlara Başlamak bölümüne davet ediyorum.

4 – Marvel – DC Amerikan çizgi romanının bir boyutunu, bağımsız eserler ise ikinci boyutunu oluşturuyor. Ancak, özellikle Image Comics – Dark Horse Comics gibi şirketlerin başını çektiği, sürekli olarak devam eden seriler etrafında şekillenen bir dünya da var. Yukarıdaki seçeneğin karşılığı “film izlemek” ise, bunu da düzenli olarak aynı karakterleri takip edeceğiniz, karakter gelişimlerini göreceğiniz diziler izlemek gibi yorumlayabilirsiniz. Bunun için, Bağımsız Serilere Başlamak bölümüne göz atabilirsiniz.

5 – Çok daha karmaşık bir süreç olarak, Marvel – DC çizgi romanlarından yalnızca belli bir karaktere / takıma yoğunlaşmak ve büyük hikayeleri falan fazla dikkate almadan, yalnızca bu takımı veya karakteri takip etmek isteyen okurlar oluyor. Eğer sizin de, bir karakteri / takımı baştan sona hatmetmek gibi bir fikriniz varsa, bu ek bölümümüze göz atabilirsiniz.

Batman.

Marvel ve DC Çizgi Romanlarına Başlamak Neden Zor?

Marvel Comics ve DC Comics, ABD’nin en büyük iki çizgi roman firması. Marvel Spider-Man, Avengers, X-Men, Deadpool gibi karakterleri, DC Comics ise Batman, Superman, Green Arrow ve Flash gibi karakterleri bünyesinde barındırıyor.

Bu yayınevleri ile ilgili ilginç nokta şu: Marvel ve DC Comics dergileri, yine şirketlerin adıyla anılan, ortak evrenler üzerinden ilerliyor. Yani, Marvel Comics’in yayınladığı çizgi romanlar Marvel Evreni’nde, DC Comics’in yayınladığı çizgi romanlar DC Evreni’nde geçiyor. Dolayısıyla, siz bu yayınevlerinin bastığı bir çizgi romanı okurken, aslında Marvel Evreni’nde veya DC Evreni’nde geçen bir olayı okuyorsunuz.

Bu, muhtemelen sinema filmlerinden aşina olduğunuz bir durum.

Şirketlerin tüm karakterlerinin ortak bir evrende yaşamasının en önemli sonuçlarından birisi, bu karakterlerin sık sık birlikte maceralar yaşaması, birlikte takımlarda yer alması oluyor. Bu tarz maceralara, popüler kültürde kullanılan bir terimle, crossover hikayeler diyoruz.

Fakat! Filmlerin bile sizi hazırlayamayacağı nokta şu: Marvel ve DC’nin o kadar çok karakteri var ki, sadece ortak maceralar, takımlar vs. ile işin içinden çıkamaz hale geliyorlar.

Dolayısıyla, satış rakamlarını arttıracak sansasyonel hikayeler etrafında; onlarca karakterin katıldığı, evrenin gidişatını tamamen değiştiren ve aylarca süren dev “crossover” hikayeler düzenliyorlar, ve günümüzde çizgi roman endüstrisi, bu hikayeler üzerinden ilerliyor. Bu tarz hikayeleri, sıradan “crossover” hikayelerden ayırmak için, İngilizce “event” sözcüğünün kullanıldığını da görmeniz mümkün.

Eğer kafanız karıştıysa, Crossover ve Event kavramlarıyla ilgili daha çok bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Marvel ve DC: Event Zinciri

Çizgi romanlara başlamak da, işte bu yayın tutumu nedeniyle zorlaşıyor.

Örneğin, Batman çizgi romanlarına başlamak istiyorsanız, hem Batman’in kendi serisinde yaşadığı olayları bilmeniz, hem de DC Evreni’ndeki bu büyük olayların, Batman’i nasıl etkilediğini takip etmiş olmanız gerekiyor.

Tamamen gerçek hikayelere dayanan bir örnek vereyim.

2009 yılında yayınlanan bir Marvel çizgi romanını aldığınızı varsayalım. Bu dönemdeki önemli çizgi romanlardan birine göz attığınızda, süper kahramanların Norman Osborn’a hesap verdiğini veya Norman Osborn’dan saklandığını görmeniz son derece muhtemel.

Norman Osborn

Şu ana kadar hiç çizgi roman okumamış olsanız bile, en azından filmlerden, Norman Osborn’un kim olduğunu biliyorsunuzdur: Spider-Man’in baş düşmanı Green Goblin’in ta kendisi.

E iyi de, Norman Osborn kötü adamlardan biri değil mi? Nasıl oluyor da bütün Marvel Dünyası onun kontrolünde oluyor? Nasıl oluyor da gerçek kahramanlar ya onun için çalışıyor, ona hesap veriyor ya da ondan saklanmaya çalışıyor?

Bunu anlayabilmek için, Secret Invasion serisini okumuş olmanız gerekiyor. Secret Invasion’un başındaki durumu anlamak için ise, mutlaka Civil War’u okumuş olmanız gerekli. Civil War’un anlam ifade edebilmesi için, Illuminati’nin, Superhero Registration Act’in ne olduğunu bilmeniz, New Avengers serisinin ilk sayılarını takip etmiş olmanız gerekiyor… Eh, tabi New Avengers’ı anlayabilmek için de, Avengers Disassembled’ı bitirmiş olmanız şart!

Kısacası, Marvel ve DC Comics’te – gördüğünüz gibi – hikayeler bir zincirin halkaları gibi birbirini takip ediyor, birbirine bağlanıyor. İşin tek püf noktası var: zincirin ilk halkasının nerede olduğunu bilmek; ve doğru sırayla devam etmek.

Paralel Evren Nedir?

Crossover ve event kavramlarının dışında, Marvel ve özellikle DC çizgi romanlarını anlamayı zorlaştırabilecek bir kavram daha var.

Yeni okuyucuların kafasını en çok karıştıran (ve ilgilerini en çok çeken!) ifadelerden bir tanesi, günümüz çizgi romanında artık çok sık kullanılan, paralel evren kavramı.

Crisis on Infinite Earths, sınırsız sayıda paralel evreni etkileyen çok meşhur bir DC Comics klasiği

Az önce, Marvel çizgi romanlarının Marvel Evreni’nde, DC çizgi romanlarının da DC Evreni’nde geçtiğini söylemiştim. Ama, bu duruma çeşitli istisnalar da olabiliyor.

Maceralar bir evren içinde geçtiğinde, bu evrenin belli bir resmi tarihi, belli bir geçmişi, belli bir tutarlılığı olması gerekiyor. Fakat yayınevleri, farklı farklı sebeplerle, bazen kendilerini bir evrenle sınıflandırmak istemiyor, ve aynı karakterleri tamamen farklı kurgular içinde ele alıyorlar. Bu öyküler, temel olarak “Ya öyle olsaydı?..” mantığı çerçevesinde gelişiyor, ve evrenin resmi tarihinin bir parçası sayılmıyorlar. Bu tarz kurgulara, “paralel evren”, “alternatif evren”, “alternatif gerçeklik” gibi isimler veriliyor.

Parelel evrenlerin, günümüz çizgi romanlarında karşınıza çıkabileceği iki durum var:

1 – Okuduğunuz bir çizgi romanda, ana evren ve bir ya da daha fazla paralel evren, bir arada kullanılıyor olabilir. Yani bir macerada (farklı evrenlerden gelen) iki Batman, iki Spider-Man, Superman’in paralel bir evrenden gelen kötü versiyonu vs. görebilirsiniz. Aşağıda kapağını görebileceğiniz Spider-Men (Örümcek Adamlar) serisi, ana evrendeki Spider-Man ile, Marvel’ın en önemli paralel evrenlerinden Ultimate Evreni’nin Spider-Man’inin ortak maceraya girdiği bir seri.

2 – Veya, okuduğunuz çizgi romanın ana evren ile hiçbir ilgisi olmayabilir, doğrudan bir “paralel evren” hikayesi okuyor olabilirsiniz.

Bunlardan ilk durum kesinlikle daha karışık gözüküyor, fakat özellikle çizgi romana başlarken, bence asıl korkulması gereken ikinci durum – zira birinci durumdaki hikayeler, mutlaka durumu bir şekilde size açıklayan hikayeler oluyor: Sadece o hikayeyi okuyarak bile, ortada bir paralel evren olduğun, paralel evrenin ne olduğunu, neden olayın içinde yer aldığını vs. anlayabiliyorsunuz.

Fakat eğer okuduğunuz bir paralel evren hikayesi ise, ve siz bunun farkında değilseniz, bu sizin ana evren hakkında bildiklerinizi de gözden geçirmenizi, kafanızın karışmasını ve sonuç olarak, hem okuduğunuzu anlamamanızı, hem de daha önce okuduklarınız / daha sonra okuyacaklarınız hakkında şüpheye düşmenizi sağlayabiliyor.

Yine bir örnekle başlayalım. Bruce Wayne’i Batman olmaya iten en önemli olay, anne ve babasının öldürülmüş olmasıdır. Eğer farkında olmadan, DC’nin yayınladığı bir paralel evren hikayesi okursanız, Bruce Wayne’in babası Thomas Wayne’in hayatta olduğunu görebilir- siniz.

Eğer paralel evren diye bir şeyin varlığını ve okumakta olduğunuz hikayenin böyle bir hikaye olduğunu bilmiyorsanız, bu durum kafanızı ciddi anlamda karıştırabilir, hatta bütün Batman külliyatı hakkındaki bilginizi gözden geçirmenize yol açabilir.

Peki, paralel evrenleri nasıl ayırt edebilirsiniz?

Paralel Evrenleri Tanımak

Açıkçası, biraz çizgi roman okuduktan sonra, bu tartışılması bile zaman kaybı olacak bir cümle – bir noktadan sonra, okuduğunuz hikayenin ana evrende mi, yoksa bir paralel evrende mi geçtiğini ayırt etmek, çikolatalı dondurma ile kaymaklı dondurmanın tadını ayırt etmek kadar kolay bir iş haline geliyor.

Fakat başlangıç aşaması için, şu bilgiler faydalı olabilir:

1 – Hem Marvel, hem DC için, eğer eserin içinde geçtiği kurgu, çok farklı bir kurguysa, bu muhtemelen bir paralel evren hikayesidir. Örneğin, hikaye 2000 yıl gelecekte geçiyorsa, veya ortaçağda geçiyorsa, bu muhtemelen ana evrende geçen bir hikaye değildir.

2 – DC Comics, evrenlerini Earth 0, Earth 1, Earth 2 gibi kavramlarla ayırır. Şu anki DC Evreni, resmi olmasa da, DcNU (DC New Universe) olarak biliniyor, ve serilerin % 99’u bu evrende geçiyor. Eğer okuduğunuz seride, herhangi bir uyarı yoksa, bu muhtemelen serinin ana evrende geçtiğini gösterir. Fakat eğer, Batman: Earth One, Superman: Earth One gibi bir başlık görürseniz, veya Earth 2 serisine bakarsanız, bu başlıklar size zaten hikayenin paralel evren hikayeleri olduğunu göstermeye yeter.

Yukarıdaki kapak ve kapaktaki ibare, bunun iyi bir örneği olarak gösterilebilir.

3 – Marvel’da da, benzer bir “Earth-Sayı” mantığı vardır. Marvel’ın ana evreni, resmi olarak Earth-616 olarak bilinir. Marvel’ın en büyük paralel evren projesi, “Ultimate Universe” adı verilen kurgudur -eğer aldığınız serinin başında “Ultimate…” veya “Ultimate Comics…” gibi bir başlık görüyorsanız, bu serinin Ultimate Evreni’nde geçtiğini ifade eder. Ayrıca, “What if…” gibi bir ibareyle başlayan seriler de, paralel evren hikayeleridir.

Marvel ve DC – Büyük Seçim

Crossover, event, paralel evren… Bunlar, hem Marvel’da, hem DC Comics’te karşınıza çıkacak ifadeler. Dolayısıyla bu çizgi romanlara başlamak için bu kavramlardan haberdar olmak gerekiyor.

Şimdi sıra, genel olarak süper kahraman çizgi romanlarını ilgilendiren bu bilgilerden, spesifik olarak Marvel ve DC’ye geçmeye geliyor.

O halde, tercihinizi yapın! İlk olarak Marvel mı, yoksa DC Comics mi? Tercihinizin üzerine tıklamanız yeterli.

Seçim yapmak zorunda mıyım?


Hiç kimsenin, bir çizgi roman kültürü edinme yolunda, bu seçeneklerden biri ile sınırlı kalmasının doğru olduğunu düşünmüyorum. İnternetin çeşitli yerlerinde görebileceğiniz fanatik “Marvel vs. DC” kavgalarının da, popüler kültürün en tatsız boyutlarından biri olduğuna inanıyorum. Ama başlangıç aşaması için, bence yukarıdaki yollardan bir tanesini seçip, kendinizi o seçimde rahat hissettikçe devam etmek, en doğrusu. Ama, çizgi roman okumaya ayıracak çok vaktiniz varsa, karar tamamen sizin, bu bilgileri elbette bir arada da kullanabilirsiniz!
DC Comics!
Marvel Comics!

DC Comics Çizgi Romanlarına Başlamak

Günümüzde çizgi roman piyasasının tartışmasız hakimi olan süper kahraman türünü yaratan, başta Superman ve Batman olmak üzere, dünyanın en popüler çizgi roman karakterlerine sahip olan DC Comics, çizgi romanlara başlamak için kesinlikle ideal bir nokta.

Üstelik, DC Comics çizgi romanlarına başlamak aslında çok da karışık bir iş değil.

“Ortak Evren”ler hakkında söylediklerimi hatırlarsınız: “Bu çizgi romanlara başlamak zor, çünkü işin temelinde, bütün karakterler evren genelinde yaşanan olaylardan etkileniyor, evrenlerin karışıklığı çizgi romana başlamayı da zor hale getiriyor.”

2011 yılında, DC Comics kendi evrenlerindeki bu karışıklığı çözmek için, oldukça dramatik bir karar aldı, ve bütün evreni sıfırladıklarını açıkladılar. Yani, tam da bu dosyanın hedef kitlesi gibi, “Comics” Alemine Giriş yapmaya çalışan okurlar için bütün karışıklığı ortadan kaldırıp, “Buyurun, her şeyi sıfırladık, hep birlikte baştan başlıyoruz!” diyerek, yepyeni bir DC Evreni yarattılar.

Okumakta olduğunuz “Comics Alemine Giriş Rehberi” ilk yazıldığında, DC Comics’in (birinci sayıdan yeniden başlatılan toplam elli iki seri nedeniyle) “The New 52” olarak adlandırılan bu hareketi, henüz ikinci sayılarındaydı. Superman, Batman, Flash, Green Lantern ve çok daha fazlası, daha sadece iki sayılık serilerdi – dolayısıyla bu serilerin hepsini tek tek kontrol etmek, hangisinden başlanacağına karar vermek, hatta başlayıp, hiç vakit kaybetmeden takipte kalmak, oldukça kolay işlerdi.

Ne var ki, New 52 dediğimiz sürecin başlamasının üzerinden artık yıllar geçti. 2011’de başlatılan seriler, ellili sayılarında final yaptı, Rebirth adıyla yeniden sıfırlandı, ve şimdi yüzüncü sayılara yaklaştı. Hatta, DC 2013 – 14 yıllarında, evreni anlayabilmek için takip edilmesi gereken büyük hikaye mantığına – yani birkaç sayfa önce değindiğimiz “Event”lere de yeniden başladı ve şimdiden çeşitli büyük hikayeler geride kaldı.

Rebirth Sonrası DC Evreni

2015 yılında bu dosyayı güncellerken, New 52 süreciyle başlayan dönemin dört yıl sonra hala iyi bir başlangıç noktası olduğunu düşündüğümü yazmıştım. Eğer DC Comics karakterlerine gerçekten meraklıysanız, on yıllık bir külliyatı takip etmek istiyorsanız, bence hala, 2020’li yıllarda bile DC Comics okumaya New 52 ile başlayabilirsiniz.

Ancak, çoğu okur için 2016 yılının dönüm noktası Rebirth daha mantıklı bir seçim olacaktır. Rebirth, New 52 ile başlayan sürecin ufak rötuşlarla yeniden yorumlanması olarak tanımlanabilir. Bu süreç ile ilgili bilmeniz gerekenleri bu yazıda bulabilirsiniz:

Rebirth Neleri Değiştirdi?

DC okumak istediğinizi biliyorsanız, muhtemelen DC Comics’in sahip olduğu karakterlerden hangileri sevdiğinizi, hangilerini merak ettiğinizi de biliyorsunuzdur. Dolayısıyla, benim DC için vereceğim temel tavsiye basit: Hangi karakterleri / takımları merak ediyorsanız, Rebirth sürecinin ilk sayısından itibaren bu karakterleri okumaya başlayın!

Peki, büyük “event” hikayeleri ne olacak?

Sevdiğiniz karakterler haricinde, benim DC Comics çizgi romanları arasında herkese tavsiye edeceğim bir numaralı seri, Justice League serisi. Marvel’ın farklı farklı kollardan ilerleyen evren yapısının aksine, DC Evreni olarak adlandırdığımız olgunun asıl önemli olayları, büyük ölçüde Justice League dergilerinde yaşanıyor.

Eğer Superman, Batman, Flash, Wonder Woman gibi karakterlerin birlikte gözüktüğü Justice Legue serisini okursanız, hem DC’nin en önemli dergisini okumuş olur, hem de Trinity War, Forever Evil gibi “event” başlangıç noktalarını, bu seri içinde karşınıza çıktıkça rahatlıkla takip edebilirsiniz.

Elbette, AltEvren New 52 sonrası DC konusunda da boş bir kaynak değil. Trinity War ve Forever Evil ile başlayan ve 2020’ye kadar devam eden süreci; DC Tarihi Özel dosyamızdan rahatlıkla takip edebilir, okuma listelerine, hikayelerin özetlerine ve incelemelerine buradan ulaşabilirsiniz:

New 52 Sonrası DC Comics Tarihi

DC Comics – Hangi Karakterleri Okumalıyım?

Eğer DC Comics karakterleri arasında özel olarak tanıdığınız, sevdiğiniz veya başlamak istediğiniz bir karakter yoksa, veya birden fazla seri okumak istiyorsanız, aşağıdaki basit liste faydalı olabilir.

Şahsi görüşüm, beş ya da altı seri ile başlamanın, yeni başlayan bir okur için ideal olduğu yönünde. Zamanla bu serilerin sayısını arttırabilirsiniz; zaten beş – altı serinin otuz sayısını okuduktan sonra, çizgi roman dünyasında kendinizi daha rahat hissetmeniz kaçınılmaz olacaktır:

Justice League – DC Evreni’nin ana dergisi olarak kabul edebileceğimiz Justice League, yeni okurlar için bence olmazsa olmaz tek DC serisi. Merak seviyenize göre New 52 veya Rebirth serisinden başlayabilirsiniz.

Aquaman / Wonder Woman / Superman / Action Comics – Bunlar JL üyelerinin solo dergileri olarak tanımlanabilir. Action Comics de Superman’i konu alan bir dergi.

Aquaman ve Wonder Woman New 52 ile birlikte büyük ölçüde yeniden yaratılan ve New 52 sürecinde oldukça kaliteli serileri olan iki karakter – bu ikisi arasından tercih yapmanızı özellikle tavsiye ederim. Rebirth süreciyle başlamak isterseniz, burada da Superman ile ilgili ilginç gelişmeler yer alıyor.

Animal Man (New 52) – Swamp Thing (New 52) – Batwoman (New 52) – Bunlar süper kahraman türüne dahil edilen çizgi romanların biraz daha farklı şekilde nasıl ele alınabileceğini gösteren kaliteli seriler. Belki DC Comics okumak için ideal değil, ama hem bu evrenden bir şeyler okumak, hem de kaliteli, ilginç çizg romanlar görmek için ideal.

Green Arrow / Flash – DC Comics’in iki popüler dizisinden tanıyabileceğiniz eserler. Her ikisine de Rebirth süreci ile başlamanızı tavsiye ederim, burada daha keyifli seriler var.

Batman.

DC Comics’in sıfırdan başlattığı seriler arasında – sadece bir eğlence aracı olarak değil, sanatsal açıdan da ilgi çekici olan Batwoman gibi daha ciddi eserlerden, tamamen eğlence amacıyla üretilen, ama oldukça başarılı bir seri olan Frankenstein, Agent of Shade’e kadar okumaya değer çok sayıda eser var.

Yukarıdakileri, kalite olarak en üst noktada olanlar, veya tarz olarak en çok kişiye hitap edecek seriler olarak değil, başlama noktası olarak en ideal, farklı mecralardan (sinema, televizyon, vs.) çizgi romana başlamak isteyen okurları en çok çekebilecek çizgi romanlar olarak sunuyorum.

Uzun lafın kısası, bunlar başlamak için iyi noktalar – ama kişisel zevkinize ve okuduklarınıza göre, farklı serilere başlamanız çizgi romana daha hakim olmanız için kesinlikle gerekli.

Bir Başlangıç Noktası Olarak New 52

Bu rehbere eklemesem kendimi suçlu hissedeceğimi bildiğim ufak bir detayla, DC Comics’e başlama konusunu bitirmek istiyorum.

New 52 başladığından beri, forumlarda, yorumlarda, birebir sohbetlerde, “DC Comics’e başlamak artık çok kolay, tüm seriler sıfırlandı…” dediğimde, yani bu rehberin okurlarıyla paylaştığım tavsiyeyi paylaştığımda, oldukça sık aldığım bir tepki oluyordu: Peki ya New 52 öncesi DC Evreni?

nedengreenlantern3
Green Lantern ve Sinestro

İtiraf etmeliyim ki, Amerika’nın en büyük iki çizgi roman şirketinden birisi, (bu dosyanın adından gidelim) “Comics Alemine Giriş Yapmaya” çalışan okurları kazanmak için koskoca bir evren devamlılığını sıfırlamışken, “Comics Alemine Giriş Yapmaya” çalışan okurların hala öncesine kafa yoruyor olması, uzun süre anlamadığım bir durumdu.

Fakat, elbette, kendimi bu okurların yerine koyduğumda, temiz ve kusursuz bir başlangıç yapma isteğini, bir şeyler kaçırıyor olma endişesini ve New 52 denilen olay ile ilgili kafa karışıklığını anlayabiliyorum. Tabi ki, çizgi roman evrenleri içinde hiçbir şeyin “sıfırlanmadığını”, geçmişten unsurların her an tekrar karşımıza çıkabileceğini de kabul ediyorum.

Eğer kısa bir yineleme yeterli olacaksa, New 52’nun başlamak konusunda ideal bir nokta olduğunu ve çizgi romana başlangıç aşamasında, öncesine kafa yormanın gerekmediğini rahatlıkla söyleyebilirim. Çizgi roman okumaya yeni başlıyorsanız, ve DC Comics ile başlamak istiyorsanız, başlamanız gereken nokta New 52 serileri; gerisini daha sonra düşünebilirsiniz.

Fakat, eğer bu konu hakkında kafanıza takılan şeyler varsa, daha detaylı bir açıklama istiyorsanız, New 52’nun doğası hakkında sitemize eklediğimiz şu yazının, kafanızdaki soru işaretlerini büyük ölçüde kaldıracağını söyleyebilirim:

New 52 Gerçekten İyi Bir Başlangıç Noktası mı?

New 52 öncesi ile ilgili olarak özellikle dikkat edilmesi gereken iki karakter var: Green Lantern ve Batman. Bunun sebeplerini gerçekten merak ediyorsanız, karakterlerin isimlerine tıklamanız, sizi açıklamaların olduğu iki yazıya götürecek.

Bununla birlikte, DC Comics’e başlamak isteyen okurların da Comics Alemine Giriş Rehberi’yle işi biti- yor. Yine de, sonsöze ve eklere bir göz atmayı unutmayın!

Marvel Comics Çizgi Romanlarına Başlamak

Marvel Comics, Amerika’nın en büyük iki çizgi roman şirketinden bir tanesi ve bu işten kazandıkları paraya göre değerlendirilecek olursa, ABD’nin bir numarası. Dolayısıyla, çizgi romanlara Marvel ile başlamak kesinlikle uygun bir seçim.

Fakat, ne yazık ki, Marvel yukarıda örneğini verdiğim korkunç “büyük hikayeler silsilesi”nin adeta vücut bulmuş hali. Marvel çizgi romanlarına başlamak, aslında pek kolay değil.

Bu kötü haber. İyi haber ise şu: AltEvren Marvel’a başlamak isteyen bir okur için yazılmış en kapsamlı Türkçe yazıları içeren site, yani oldukça doğru bir yerdesiniz! Size, Marvel’a başlamak için tercih edebileceğiniz bir değil, iki yol sunuyoruz ve bunlarla birlikte, sizin “Comics” Alemine Giriş Rehberi ile işiniz bitiyor.

1 – Marvel, için “zincirin” ilk halkası, 2004 yılında yayınlanan hikayelerde saklı. Marvel Evreni’ni gerçekten anlamak için, bu yıl yayınlanan Secret War / Avengers Disassembled hikayeleri ile başlayıp, günümüze, yani 2020’lerin başına kadar gelmeniz gerekiyor. Eğer bu çizgi romanların tümünü okumak isterseniz, aşağıdaki yazıya tıklayarak ulaşabileceğiniz Marvel kronolojisi ve bu kronolojinin altındaki okuma listesi, sizin için ideal kaynaklar:

Marvel Kronolojisi ve Event Okuma Listesi

2 – İster inanın, ister inanmayın, 2004 – 2019 arasındaki on beş yıllık süreçte yayınlanan tüm büyük hikayeler, tüm önemli olaylar, AltEvren’de özetlenmiş durumda. Eğer bu çizgi romanları okumaya ayıracak vaktiniz yoksa, bizim kısa özetlerimiz ile bu dönem hakkında en temel bilgileri alıp, doğrudan güncel çizgi romanları yakalayabilirsiniz. Dosyaları, Marvel Tarihi 0 – 1 – 2 -3 şeklinde okumanız gerekiyor, daha fazlası için siz de yukarıdaki kronolojiye göz atabilirsiniz:

Marvel Tarihi Özel Dosya

Madem bu yazıyı 2020’ler için güncelliyoruz, çok önemli olabilecek bir noktayı atlamayalım.

Günümüzde Marvel çizgi romanlarına başlamak istiyorsanız ve bir tabletiniz varsa, hatta büyük ekranlı bir telefondan bile çizgi roman okurum diyorsanız, ilk yapacağınız şey Marvel Unlimited satın almak olmalı.

Marvel Unlimited, çok kısa bir tanımla, Marvel çizgi romanları için Netflix şeklinde açıklanabilir. Ayda on dolar gibi bir ücret karşılığında, Marvel’ın son altı ayda yayımlananlar hariç neredeyse tüm çizgi romanlarına ulaşabiliyorsunuz. 25.000’den fazla çizgi roman içeren bu hizmet, sizi bekleyen yoğun okuma listesi için de ideal ve ekonomik bir çözüm sunuyor.

Marvel Unlimited


Sizinle bir sır paylaşayım. Comics Alemine Giriş Rehberi’ni ilk yazdığımda, Marvel için sunduğum kalabalık okuma listesinden kaynaklanan bazı geri dönüşler aldım. Pek çok okuyucumuz, bu listeyi takip etmenin maddi olarak çok ciddi bir sıkıntı yaratacağını düşünüyordu.

Bundan hareketle, Türkçe olarak yayımlanmış sayılı hikayelerden bir tanesi olan Civil War’u merkeze koyup, yukarıda gördüğünüz Marvel Tarihi’ni yazdım.

2011’den 2019’a en çok değişen temel unsurlar, Civil War’dan sonraki neredeyse tüm “event” hikayelerinin de Türkçe olarak basılması ve Marvel Unlimited gibi bir hizmetin rahatlıkla erişilebilir hale gelmesi oldu. Marvel Tarihi hala keyifli ve faydalı bir dosya olabilir, ama bu gelişmelerin Marvel çizgi romanlarına başlamak isteyenler için çok daha mantıklı seçimler olduğunu söyleyebilirim.

Böylece, sizin Comics Alemine Giriş Rehberi ile işiniz bitmiş oluyor. Doğrudan Marvel Tarihi’ne gidebilir veya çizgi romanları okumaya başlayabilirsiniz! Tabi, bu yazının Sonsözüne ve eklerine de göz atmak isteyebilirsiniz.

Bağımsız Çizgi Romanlara Başlamak

Amerikan çizgi romanları, çoğu zaman genel olarak ikiye ayrılıyor:

Marvel – DC çizgi romanları ve bağımsız çizgi romanlar.

Marvel ve DC o kadar büyük iki yayınevi ki, ABD’deki çizgi roman sektörünün çok büyük bir kısmı yalnızca bu iki şirket üzerinden yürüyor. Fakat, daha küçük, farklı politikalar izleyen, farklı tarzlarda yayınlar çıkaran pek çok küçük yayınevi de var. Bunlara, bağımsız yayıncılar deniyor.

Bu kavramları, eğer sinemaya aşinaysanız, “Hollywood” Filmleri ve “Bağımsız” Filmler arasındaki farka benzetebilirsiniz.

Marvel ve DC çizgi romanlarının aksine, bağımsız çizgi romanların haklarında bilgi vermeme değecek bir ortak noktaları, bir ortak evrenleri, ortak temaları vs. elbette yok. Hatta, bu dosyanın başında dediğim gibi, bunları okumak, bir film izlemekten, veya bir kitap okumaktan farklı değil. “Kitap Alemine Giriş Rehberi” veya “Sinema Dünyası- na Giriş Rehberi” gibi bir yazı yazmamın ne kadar anlamsız (veya ne kadar zor) olacağını düşünsenize!

Bağımsız çizgi romanlar için de durum aynen bu.

Elbette (tıpkı filmler ve kitaplar gibi!) seri olan bağımsız çizgi romanlar, öncesi ve sonrası yayınlanan eserler var – fakat büyük ölçüde, bağımsız çizgi romanlara başlamak için yapabileceğiniz tek şey, bir çizgi roman dükkanına gitmek, çizgi romanları almak ve okumaya başlamak.

Tabi, AltEvren’in burada da size yardımcı olabileceği pek çok nokta var.

1 – Sitemizin Farklı Tatlar bölümü, çoğunlukla bu tarz çizgi romanlara ayrılan bir bölüm. Pek çok çizgi romanın tanıtımını / incelemesini buradan okuyabilir, okumak isteyebileceğiniz çeşitli eserlere buradan karar verebilirsiniz. Aynı şekilde, Amerikan çizgi romanları dışında eserleri konu aldığımız bölüme de göz atabilirsiniz.

2 – Aynı şekilde, bu dosyanın bir sonraki bölümüne, bağımsız çizgi roman serilerine göz atabilir, Ek 1’de listelediğim çizgi romanlara bakabilirsiniz. Bunların pek çoğu, bir çizgi roman kültürüne sahip olmak isteyenlerin mutlaka okumuş olması gereken çizgi romanlardır.

3 – Son olarak, kişisel olarak benden yardım isteyebilirsiniz – iyi bir Green Lantern hikayesi, veya uzayda geçen kaliteli bir Marvel macerası okumak beni hayatta en çok mutlu eden şeyler arasında – ama çizgi roman ile asıl ilgim; AltEvren’de fazla yansıtma imkanı bulamasam da, kendi kişisel zevkim bu tarz çizgi romanlara daha yakın. Sitemizin iletişim kısmından veya sosyal medya hesaplarından bana ulaşabilir bu konu hakkında tavsiye alabilir tavsiyelerde bulunabilir, fikir alışverişi yapabilirsiniz.

Southern Bastards – ABD’nin güneyinde toplumsal hayatı ve buradaki sosyal yapıyı ele alan bir çizgi roman

Bağımsız Çizgi Roman Serilerine Başlamak

Teknik olarak “bağımsız” çizgi roman şirketleri olmalarına karşın, satış rakamları, kârları ve çıkarttıkları çizgi roman sayısı olarak, diğer bağımsız çizgi roman yayıncılarından biraz daha ayrı değerlendirilmeleri gerektiğine inandığım iki şirket var: Dark Horse Comics ve Image Comics şirketleri.

Eğer “Ne Marvel – DC okurum, ne de bağımsız yayınlarla sınırlı kalırım, ben Image ve / veya Dark Horse okuyacağım!” diyerek doğrudan buraya geldiyseniz, muhtemelen piyasadaki farklı çizgi roman okur profillerinden birine sahipsiniz.

Siz bu seçimi yaptığınıza göre, bize de sizleri yönlendirmek düşüyor.

Bu konuyla ilgili bilmeniz gereken yalnızca birkaç şey var:

1 – Dark Horse ve Image Comics’in, zaman zaman bu yönde çalışmaları olsa da, Marvel ve DC kadar kapsamlı ve büyük paylaşılan evrenleri yok. Dolayısıyla, bir Image veya Dark Horse serisine başlamak istediğinizde, tek yapmanız gereken birinci sayıdan başlayıp, başka hiçbir şeye kafayı takmadan okumak oluyor.

2 – Image ve Dark Horse, aynı zamanda belli bir sayıda bitecek olan / doğrudan tamamlanmış olarak yayınlanan grafik romanlara da oldukça önem veren iki şirket. Bu grafik romanları, açıkçası bağımsız çizgi romanların bir parçası olarak kabul ediyorum ve bunları keşfetmeyi büyük ölçüde sizlere bırakıyorum (bunun için, örneğin, sitemizin Farklı Tatlar bölümünü kullanabilirsiniz).

3 – Elbette, Dark Horse ve Image Comics dışında da “seri” yayımlayan önemli çizgi roman şirketleri var: Avatar Press, IDW, Boom… Bunları yalnızca bir çıkış noktası olarak kullanıyorum, çünkü çizgi roman dünyasında seri yayımlayan Marvel – DC harici en tanınmış iki yayınevi bunlar.

Seçim yaptığınız bölümde, bağımsız serilere başlamayı “dizi izlemeye” benzetmiştim. Bundan sonra yapmanız gereken de aslında izleyecek dizi bulmaya benziyor. Nasıl ilginizi çeken konularda diziler bulup bunları izliyorsanız, çizgi romanlarda da ilginizi çeken eserleri araştırıp, serileri okumaya başlamanız yeterli.

Elbette, tavsiye gerekiyorsa biz buradayız! AltEvren’de düzenli olarak bağımsız çizgi roman serilerinin incelemelerine yer veriyoruz. Bunları inceleyebilir, veya aşağıdaki gibi basit okuma listelerimize göz atabilirsiniz.

Sonsöz

Böylece, Comics Alemine Giriş Rehberi özel dosyamız – bir kez daha – tamamlanmış oluyor.

Umarım, hangi yayınevi veya çizgi roman tarzı ile başlamayı seçmiş olursanız olun, rehberimiz size faydalı olmuştur.

Çizgi roman dünyası çok karışık, çok korkutucu, çok yorucu bir dünya gibi gözüküyor olabilir. Ama bu rehberde okuduğunuz bunca bilgi bile, aslında çok gerekli değil. Tek yapmanız gereken, bir yerden başlamak ve okumak. Hayatta her konuda olduğu gibi, bu da yaptıkça daha iyi anlayacağınız bir konu.

Comics Alemine Giriş Rehberi, çizgi roman konusunda neredeyse hiç bilgisi olmayan okurlar için hazırlanan bir özel dosya. Burada sadece fikir vermek için sunduğum pek çok bilgi, çok daha detaylı olarak AltEvren’de ele alınıyor – kafanıza takılan konular hakkında detaylı yazılar olup olmadığını görmek için, sitemizin arama özelliğini kullanabilirsiniz.

Bunu takip eden bölümler, hem Comics Alemine Giriş Rehberi’ni daha önceden okumuş okurların, hem de benim eksik gördüğüm bazı konuların aradan çıkartıldığı ek bölümler. Çizgi romana ulaşmak, çizgi roman satın almak, birkaç temel çizgi roman tavsiyesi gibi konular için, bu eklere göz atabilirsiniz.

Ek 1 – Tek Bir Karakteri / Takımı Baştan Sona Okumak

Özellikle çizgi roman filmlerinin yaygınlaşmasıyla -çok sık olmamakla beraber – karşılaş- maya başladığım bir durum, başka bir mecrada tanıdıkları karakterlerin / takımların, tüm hikayelerini baştan sona okumak isteyen okurların ortaya çıkması.

Günümüzde çizgi roman filmleri, animasyonları ve daha fazlasıyla, böyle bir konuda heveslenmek son derece kolay. Fakat böyle bir hevese kapılan okurların çoğu, işin gerçek bo- yutunu anladıktan sonra vazgeçiyorlar.

Modern çizgi roman karakterleri, orijinleri çoğunlukla 1950-60’lı, hatta bazen 1930 – 40’lı yıllara dayanan karakterler. Dolayısıyla, bunların tüm maceralarını okumak, elli seneden uzun bir külliyatı, yüzlerce, hatta binlerce çizgi romanı okumak anlamına geliyor.

Her ne kadar pek çok okur bu durumu kavradıktan sonra, daha modern çizgi romanlarla başlamanın daha mantıklı olduğuna karar verse de, asıl amacı tek bir karaktere yoğunlaşmak olan hevesli okurlar da oluyor.

Bu, imkansız değil – fakat maddi ve zaman açısından ciddi bir emek anlamına geliyor.

Böyle bir okuma yapmak istiyorsanız, en mantıklı yol Marvel – DC Comics gibi şirketlerin online abonelik yöntemiyle çalışan çizgi roman sistemlerini kullanmaktan geçiyor. Marvel Unlimited veya DC Universe uygulamaları, bu konuda faydalı olabilecek kaynaklar. Aynı şekilde, Marvel karakterleri için “Essential”, DC karakterleri için ise “Showcase” adı verilen ciltleri toplamak, kitapları fiziksel olarak satın almak istiyorsanız tercih edebileceğiniz bir yöntem.

Elbette, bunları internet üzerinden farklı yollarla edinmek de, ayrı bir olasılık.

Peki, bir çizgi roman karakterine, veya takımına yoğunlaşmak mantıklı mı? Sarf edilecek emeğe ve harcanacak paraya değiyor mu? Yoksa, bu sevdadan vazgeçip modern çizgi romanları bir noktadan yakalamak daha mı mantıklı?

Superman’in ilk gözüktüğü kapaktan bir kesit.

Burada önemli olan, sizin tam olarak ne istediğinizle alakalı. Eğer bilinçli olarak “tarihi” bir okuma yapmak istiyorsanız, bilerek ve isteyerek 1930’ların, 40’ların, 60’ların çizgi romanlarını okumak istiyorsanız, o zaman elbette bu büyük bir zevk. Gerçekten sevdiğiniz bir karakterin veya takımın var olan her macerasını okuduğunuzu söyleyebilmek, bu maceralar sırasında yaşadıkları değişiklikleri takip etmek, son derece keyifli bir durum.

Ama özellikle yeni okurlar için, bunun zorlayıcı ve yorucu bir süreç olduğunu söyleyebilirim. Amacınız Marvel – DC çizgi romanlarını okumaksa, kesinlikle 1960’lara kadar geri gitmenize gerek yok. Yazının ana bölümleri, bu konudaki ihtiyaçlarınızı fazlasıyla karşılayabilir.

Peki – bu sürece devam etmek isteyenler için… Bir karakterin tüm maceralarını okumak ne kadar sürecek bir olay?

Şöyle basit birkaç matematik işlemi yapalım.

Avengers, şu sıralarda çizgi romanlar içerisindeki en değerli markalar arasında yer alıyor. Gelin, Avengers serisini baştan sona okumak isteyen bir okur olduğumuzu hayal edelim.

Avengers’ın ilk serisi 504 sayı süren bir seri – bunun tabi pek çok ek serisi, “spin-off”u, vesairesi var, ama basit örnek olması açısından, şimdilik 500 diyelim.

Her sayıyı yarım saatte okursanız, bu beş yüz sayı için (30 x 500 = 15000) dakika çizgi roman okumanız gerekiyor. Ki, yarım saat oldukça cömert bir süre, özellikle daha modern çizgi romanlar çok daha kısa sürede bitirilebilir.

15000 dakika, 250 saat demek.

250 saat ise aşağı yukarı 10.4 gün ediyor. Dolayısıyla, durmadan çizgi roman okuduğunuzu var sayarsak, bütün Avengers serisi, on – on bir günde bitirilebiliyor.

Elbette, durmadan çizgi roman okumanız mümkün değil – ama günde sadece bir saat okusanız bile, Avengers serisini, günde ortalama iki sayı okuyarak, bir seneden kısa bir sürede rahatlıkla bitirebilirsiz.

Az bir süre mi? Hayır.

Ama elli senelik bir çizgi roman külliyatından bahsettiğimizi düşünürseniz, çok da kötü değil.

Uzun lafın kısası, bir karakterin veya takımın tüm maceralarını okumak, ilk anda düşünebileceğiniz kadar kolay bir iş değil – fakat iyimser olarak bakarsanız, kesinlikle imkansız veya yapılamayacak bir iş de değil.

Eğer bu konuda kararlıysanız, başlamadan önce sağlam bir okuma listesi hazırlamanızı ve eğer satın alarak okuyacaksanız, eserlerin (örneğin, Essential / Showcase ciltlerin) baskılarının olup olmadığını kontrol etmenizi kesinlikle tavsiye edebilirim.

Aynı zamanda, daha detaylı ve kişiye özel tavsiyeler için, her zaman sitemizin iletişim bölümünden bana ulaşabilirsiniz.

Ek 2 – Tavsiyeler

Comics Alemine Giriş Rehberi’nin ilk halini hazırlarken, doğrudan alıntı yapmak gerekirse, “gözümü bile kırpmadan önerebileceğim”, “çizgi roman sanatının en iyi eserleri arasında olduğuna inandığım” ve “her çizgi roman severin, çizgi roman kültürünü geliştirmek isteyen herkesin” okumasını tavsiye edebileceğim çizgi romanları bir araya getirdiğim toplam on sekiz eserlik bir liste sunmuştum.

Bu liste için söylediğim her şey geçerli, fakat bir önceki “Rehber”de çok önemli bir noktaya değinip, bir diğerini dışarıda bıraktığımı fark ediyorum.

Dosyanın ilk halinde de söylediğim gibi, bunlar, “Gelmiş Geçmiş En İyi X Çizgi Roman”, “Çizgi Roman Sanatının En İyileri”, “Okuyabileceğiniz En Şahane Bilmem Kaç Çizgi Roman” vs. gibi bir araya getirilmiş eserler falan değil.

Bunların ortak noktası, basit, eğlence amacıyla üretilmiş süper kahraman çizgi romanlarından; daha ciddi, daha ağır, daha sanatsal , daha farklı türlere yayılan çizgi romanlara geçişte en çok okunan, bu geçişi sağlayan en önemli eserler arasında olmalarından kaynaklanıyor. Bir bütün olarak değerlendirildiklerinde bu çizgi romanlar süper kahramanları daha ciddi, daha farklı şekilde ele alan eserlerden, kurgusal olmayan çizgi romanlara kadar uzanan son derece geniş bir yelpazeden geliyorlar.

Bu da bizi benim bir önceki Rehber’de atladığım noktaya getiriyor: Bu eserler “en iyi”, “en muhteşem”, en “harika” olmak zorunda değiller – fakat bunlar, çizgi roman sanatının gerçek boyutlarını daha iyi tanımak, çizgi romanla neler yapılabileceğini hayal etmenizi sağlamak gibi konularda, en çok tercih edilen, en çok karşımıza çıkan çizgi romanlar arasında yer alıyorlar.

Önemli bir detay – aşağıda yer alan “Marvel – DC Harici” serilerin bir kısmı DC Comics’in bir alt yayını olan Vertigo etiketini taşıyor. Daha yaygın olarak bu şekilde bilindikleri için, onları da ortadaki kısıma koymayı daha uygun buldum.

Marvel – DC Harici Seriler

Hellblazer

League of Extraordinary Gentlemen

Preacher

Sandman

Transmetropolitan

Y: The Last Man

“Grafik Romanlar”

From Hell

Maus

Palestine

V for Vendetta

Watchmen

Daytripper

Ek 3 – Çizgi Roman Nereden Satın Alınır?

13GEZEGEN

13gezegen, bana sorarsanız, şu an Türkiye’de çizgi roman almak için en iyi opsiyonlarınızdan biri. Sürekli güncel olan zengin çizgi roman arşiviyle, Türkiye’nin her yerine gönderim yapıyorlar ve çizgi romanları etiket fiyatına göre satıyorlar. Aradığınız çizgi roman yoksa, ki küçük bir ihtimal bu, kendilerinden isteyebiliyorsunuz. Aynı zamanda, abonelik sistemi de mevcut.

Alışveriş tamamen güvenli, Kredi Kartı ile veya havale yoluyla ödeme yapabiliyorsunuz, siparişleriniz de bir – iki iş günü içinde elinize ulaşıyor. Çok bir şey yazmaya gerek yok, gerisini siz de keşfedebilirsiniz.

Nerede: http://www.13gezegen.com

ARKABAHÇE ÇİZGİ ROMAN DÜKKANI

Beşiktaş Çarşı’da bulunan Arka Bahçe Çizgi Roman dükkanı, yıllardır Gerekli Şeyler’deki o hoş ortamı yeniden yaratan ekibiyle keyifli bir çizgi roman dükkanı. Özellikle son dönemin en popüler çizgi roman dükkanları arasında yer alıyorlar.

Nerede: Sinanpaşa Mah. Ortabahçe Cad. No:10/1 Büyük Beşiktaş Çarşısı. 1. kat- Dükkan No: 159

https://www.arkabahce.com.tr

Fakat farklı yerlerde de şubeleri var, güncel bilgiler için internetten araştırmanızda fayda var!

BAYKUŞ ÇİZGİ ROMAN

Örneklerin çok İstanbul ağırlıklı olduğunun farkındayım, bir de İzmir’den dükkan önerelim. İnternet sitelerinden anladığım kadarıyla oldukça uzun süredir çizgi roman satan bu dükkan, yine internet sitelerinde görebildiğim ka- darıyla ciddi bir stoğa da sahip. Ayrıca, online satış da yapıyorlar, ve fiyatlar da gayet makul gözüküyor.

Nerede: 1734 SOK. NO:13/A KARŞIYAKA/İZMİR 

http://www.baykuscizgiroman.com/

BÜYÜLÜ RÜZGAR

İstanbul’un Kadköy’deki bir başka büyük çizgi roman dükkanı olan Büyülü Rüzgar’ın da son derece geniş bir stoğu bulunuyor. Kadıköy Rıhtım’daki konumuyla İstanbul’un en merkezi çizgi roman dükkanlarından biri olan Büyülü Rüzgar’ın hem Türkçe, hem İngilizce seçenekleri oldukça geniş.

Nerede: Neşet Ömer Sok. No: 1 Kadıköy Çarşısı Daire: 2 Caferağa Mh. Kadıköy, İstanbul

GEREKLİ ŞEYLER

Türkiye’de çizgi roman dendiğinde akla ilk gelen dükkanlardan biri olan Gerekli Şeyler, uzun süre Nişantaşı’nda kaldıktan sonra, önce kısa bir süre için Beyoğlu’na, daha sonra da Kadıköy’e taşındı. Ortam olarak, sadece muhabbeti için bile gidilebilecek bir dükkan olan Gerekli Şeyler’in, oldukça zengin bir çizgi roman stoğu da bulunuyor. İnternetten alışveriş yapmak yerine, o ortamı yaşamak isteyenler için ideal.

Tabi aynı zamanda, web sitelerinden online alışveriş imkanı da sunuyorlar.


Nerede: MODA CAD. NO:33/A CAFERAĞA-KADIKÖY

http://www.gerekliseyler.com.tr

PARALEL EVREN

Benim kişisel olarak en çok tercih ettiğim dükkan, Bağdat Caddesi’nde Suadiye’de yer alan Paralel Evren Çizgi Roman Dükkanı. Çok zengin bir arşivi bulunan Paralel Evren’in en az çizgi romanları kadar etkileyici diğer özelliği de ortamı. İlk kez gidiyor olsanız bile, Paralel Evren’de rahatlıkla çizgi romanlarla ilgili tavsiyeler isteyebilir, sohbet edebilir ve keyifli zaman geçirebilirsiniz.

İstanbul’da yaşamayanlar için tabi ki internet siteleri de var.

Nerede: Suadiye Mah. Küçükağa Sok. Çam Apt. No: 1/9A Kadıköy/İstanbul

Not: Comics Alemine Giriş Rehberi’nin eski hallerini – her şeyden çok nostaljik değeri için – yazıya ekli olarak bırakıyorum, fakat tavsiyem elbette asıl dosyayı kullanmanız yönünde olacaktır. 

ZAHİRİ ÇİZGİ ROMAN DÜKKANI

Yine İstanbul dışından bir dükkanla bitirelim. Eskişehir’de yer alan Zahiri Çizgi Roman dükkanı, hem Türkçe, hem İngilizce çizgi romanlar bulabileceğiniz bir dükkan. Aynı zamanda internet siteleri aracılığıyla bütün Türkiye’ye gönderim yapıyorlar. İnternet satışı ve dijital aktiflik konusunda Zahiri’nin dikkat çektiğini ayrıca belirtmek gerekiyor.

Nerede: Vişnelik Mahallesi Atatürk Blv. No: 76/B Odunpazarı / ESKİŞEHİR

https://zahiricomics.com

Ek 4 – Eski Rehberler

Comics Alemine Giriş Rehberi (2015)

Comics Alemine Giriş Rehberi (2011)